Γυναίκες επαγγελματίες στην ευρωπαϊκή οπτικοακουστική παραγωγή μυθοπλασίας

2025/03/23 at 8:25 ΜΜ 23/03/2025 newsroom

Medianalysis Team

Μια νέα έκδοση της έκθεσης «Γυναίκες Επαγγελματίες στην Ευρωπαϊκή Οπτικοακουστική Παραγωγή Μυθοπλασίας» (Female professionals in European TV/SVOD fiction production – 2019-2023 Figures) εκδόθηκε από το Ευρωπαϊκό Οπτικοακουστικό Παρατηρητήριο, τμήμα του Συμβουλίου της Ευρώπης στο Στρασβούργο.

Η έκθεση αυτή παρέχει μια ανάλυση της ανισότητας των φύλων για έξι κατηγορίες προσωπικού πίσω από την κάμερα: σκηνοθέτες, συγγραφείς, παραγωγοί, κινηματογραφιστές, συνθέτες και μοντέρ. Η νέα έκθεση διαπιστώνει ότι μέσα σε μια τετραετία, δηλαδή ανάμεσα στο 2019 και 2023, το μερίδιο των γυναικών επαγγελματιών στην παραγωγή ευρωπαϊκής τηλεοπτικής και SVOD μυθοπλασίας ήταν 27%. Τρεις αθροιστικοί παράγοντες ισχύουν για τους περισσότερους από τους ρόλους που αξιολογούνται στην παρούσα έκθεση:

  • Χαμηλό ποσοστό γυναικών στον ενεργό πληθυσμό των επαγγελματιών.
  • Λιγότερες αναθέσεις για τις γυναίκες επαγγελματίες.
  • Η εργασία μοιράζεται συχνότερα με άλλους επαγγελματίες (π.χ. οι γυναίκες σεναριογράφοι συνυπογράφουν συχνότερα από τους άνδρες συναδέλφους τους).
Photo by Ron Lach on Pexels.com

Η ανισότητα των φύλων ποικίλλει ανάλογα με το επάγγελμα. Μεταξύ 2019 και 2023, το ποσοστό των γυναικών επαγγελματιών ήταν υψηλότερο για τους παραγωγούς (43%) και τους σεναριογράφους (37%), κοντά στο μέσο όρο για τους μοντέρ (31%) και τους σκηνοθέτες (27%) και σημαντικά χαμηλότερο για τους συνθέτες 10% και τους κινηματογραφιστές (10%). Οι γυναίκες επαγγελματίες φαίνεται να εκπροσωπούνται περισσότερο όταν πολλοί επαγγελματίες εργάζονται μαζί σε έναν ρόλο, όπως συμβαίνει στις ομάδες παραγωγών και συγγραφέων. Αντίθετα, οι γυναίκες τείνουν να υποεκπροσωπούνται περισσότερο όταν ο ρόλος ασκείται γενικά από έναν μόνο επαγγελματία (π.χ. σκηνοθέτες ή κινηματογραφιστές).

Γραφημα1: Πώς εκπροσωπούνται οι γυναίκες μεταξύ των ενεργών επαγγελματιών που εργάζονται στην ευρωπαϊκή οπτικοακουστική μυθοπλασία.

Ωστόσο, ακόμη και για τους ρόλους όπου πολλοί επαγγελματίες είναι υπεύθυνοι για τη συγγραφή ή την παραγωγή ενός έργου, οι ομάδες διευθύνονται κατά συντριπτική πλειοψηφία από άνδρες επαγγελματίες. Για παράδειγμα, μεταξύ 2019 και 2023, ενώ οι γυναίκες συγγραφείς αντιπροσώπευαν το 37% της συγγραφής οπτικοακουστικής μυθοπλασίας, οι ομάδες με επικεφαλής γυναίκες αντιπροσώπευαν μόνο το 26% όλων των ομάδων συγγραφής, σε σύγκριση με το 59% των ομάδων με επικεφαλής άνδρες και το 15% των ομάδων με ισορροπημένο φύλο. Είτε από την άποψη του ενεργού πληθυσμού είτε από την άποψη των αναθέσεων, το ποσοστό των γυναικών επαγγελματιών έχει γενικά αυξηθεί από το 2015, αν και μόνο συγκρατημένα κατά 4% (συνολικά, το ποσοστό των γυναικών σε όλους τους ρόλους αυξήθηκε από 23% το 2015-2018 σε 27% το 2019-2023).

Photo by Caleb Oquendo on Pexels.com

Κάποια πρόοδος έχει σημειωθεί στις διευθυντικές θέσεις, ένας ρόλος ο οποίος χαρακτηρίζεται από ένα μέσο ποσοστό γυναικών (+8% περισσότερες γυναίκες μεταξύ 2015-2018 και 2019-2023). Η πρόοδος ήταν βραδύτερη όσον αφορά άλλους επαγγελματικούς ρόλους. Οι ρόλοι με ήδη πολύ χαμηλό ποσοστό γυναικών, όπως οι συνθέτες (+4%) και οι κινηματογραφιστές (+3%), βελτιώθηκαν ελαφρώς. Οι ρόλοι με ποσοστό γυναικών άνω του μέσου όρου, όπως οι σεναριογράφοι και οι παραγωγοί, μεταβλήθηκαν επίσης αργά (+4% ο καθένας). Το μερίδιο των γυναικών μοντέρ παρέμεινε εντελώς στάσιμο (+0%) μεταξύ 2015-2018 και 2019-2023. Ενδεικτικά, η εφαρμογή των μέσων ρυθμών αύξησης της γυναικείας παρουσίας τα τελευταία εννέα χρόνια θα σήμαινε ότι η ισότητα των φύλων θα επιτευχθεί το 2030 για τους παραγωγούς, το 2035 για τους σκηνοθέτες, το 2036 για τους σεναριογράφους, το 2063 για τους συνθέτες και το 2103 για τους κινηματογραφιστές.

Η ισότητα των φύλων για τις γυναίκες μοντέρ δεν θα επιτευχθεί καθόλου με τον σημερινό ρυθμό. Λαμβάνοντας υπόψη όλους τους ρόλους μαζί, η ισότητα των φύλων στην παραγωγή μυθοπλασίας της ευρωπαϊκής τηλεόρασης και του SVOD θα επιτευχθεί το 2046. Ωστόσο, υπάρχει μια πιο ενθαρρυντική πτυχή που μπορεί να βοηθήσει στην επίτευξη της ισότητας των φύλων νωρίτερα. Οι γυναίκες σε έναν ρόλο είναι πιο πιθανό να συνεργαστούν με άλλες γυναίκες- για παράδειγμα, το ποσοστό των γυναικών σεναριογράφων ή παραγωγών είναι σημαντικά υψηλότερο όταν ο σκηνοθέτης είναι γυναίκα, και το ίδιο ισχύει και για έργα που έχουν γραφτεί ή παραχθεί κυρίως από γυναίκες. Η πρόοδος σε έναν ρόλο είναι επομένως πιθανό να έχει θετικό αντίκτυπο στους άλλους.

Γράφημα 2: Η αναλογία των θέσεων των γυναικών στην Ευρωπαϊκή Οπτικοακουστική Παραγωγή.

 

Πηγή: https://rm.coe.int/female-av-professionals-in-european-tv-svod-fiction-production-figures/1680b47efe