2025/04/23 at 1:10 ΜΜ 23/04/2025 newsroom
Ο Πάπας Βενέδικτος XVI υποστήριζε σθεναρά τις παραδοσιακές αρχές της
Καθολικής Εκκλησίας. Αντίθετα, ο Πάπας Φραγκίσκος, ο οποίος απεβίωσε τη Δευτέρα, ακολούθησε μια πιο φιλελεύθερη πορεία. Μετά την εκλογή του διαδόχου του, ποια κατεύθυνση θα λάβει η Εκκλησία, η οποία είναι γνωστή για την αντίστασή της στις αλλαγές; Σύμφωνα με τους Anthony Faiola και Michelle Boorstein της εφημερίδας Washington Post, οι παπικές διαδοχές διαφέρουν από τις προεδρικές μεταβάσεις. Οι νέοι πάπες συνήθως δεν επιχειρούν να ανατρέψουν άμεσα την κληρονομιά των προκατόχων τους. Ωστόσο, είναι πιθανές σημαντικές αλλαγές στο ύφος, την έμφαση, την καθοδήγηση και τη νομοθεσία.
Ο Φραγκίσκος απομάκρυνε την Εκκλησία από τη χρήση της λατινικής
λειτουργίας, επέτρεψε την ευλογία ομοφυλόφιλων ζευγαριών από ιερείς και προώθησε την αποκέντρωση της εκκλησιαστικής εξουσίας. Ωστόσο, αυτές οι αλλαγές προκάλεσαν αντιδράσεις και ενδέχεται να ανατραπούν. Όπως δήλωσε ο αιδεσιμότατος Gerald Murray, “αυτές οι καινοτομίες
αμφισβητήθηκαν και απορρίφθηκαν από πολλούς καθολικούς”. Ο επόμενος Πάπας θα μπορούσε να “επαναδιατυπώσει το αιώνιο καθολικό δόγμα”.
Σύμφωνα με το περιοδικό New York, ο Φραγκίσκος, ηγούμενος μιας
Εκκλησίας που αντιμετωπίζει μείωση του αριθμού των πιστών, “λύγισε αλλά
δεν έσπασε την δογματική ορθοδοξία”. Όσοι προσδοκούσαν την “πλήρη
αποδοχή των ομοφυλόφιλων ή των διαζευγμένων καθολικών” ή την ένταξη
γυναικών στον κλήρο απογοητεύτηκαν, αλλά ο εκλιπών ποντίφικας “μπορεί να άνοιξε πόρτες που κάποτε ήταν σταθερά κλειστές για μελλοντική εξέταση”.
Ο Φραγκίσκος αναμόρφωσε το Κολέγιο των Καρδιναλίων, το οποίο θα εκλέξει τον διάδοχό του, καθιστώντας το πιο αντιπροσωπευτικό, αλλά στις επιλογές του έδωσε λιγότερη έμφαση στη δογματική ομοιομορφία, τοποθετώντας τόσο προοδευτικούς όσο και συντηρητικούς σε καίριες θέσεις. Όλα είναι πιθανά: ο νέος Πάπας θα μπορούσε να είναι ένας υποστηρικτής του Φραγκίσκου ή κάποιος που επιθυμεί να επαναφέρει παλαιότερες πρακτικές.
Μια επιπλέον πρόκληση είναι η “μείωση του αριθμού των καθολικών
παγκοσμίως”, όπως ανέφερε το Axios, με πολλούς Λατίνους να στρέφονται
στον χαρισματικό πεντηκοστιανισμό. Σύμφωνα με τον Andrew Chesnut του Virginia Commonwealth University, μία από τις “μεγαλύτερες αποτυχίες” του Φραγκίσκου είναι ότι “δεν επικεντρώθηκε στον ευαγγελισμό”. Το Axios εκτιμά ότι ο επόμενος Πάπας πιθανότατα “θα δώσει κάποια έμφαση στην προσέλκυση των ευαγγελιστών”.
Η Katherine Kelaidis του Vox σημείωσε ότι η επιλογή ενός νέου Πάπα είναι “τόσο πολιτική πράξη εξισορρόπησης όσο και πνευματική άσκηση”. Η συζήτηση συνήθως επικεντρώνεται στις “προοδευτικές” και “παραδοσιακές” παρατάξεις στους “παγκόσμιους πολιτιστικούς πολέμους” και πιθανότατα θα κυριαρχήσει στο κονκλάβιο. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι σημαντικοί παράγοντες. Το δημογραφικό προφίλ των χριστιανών και η γεωγραφική τους κατανομή αλλάζουν ραγδαία. Η Εκκλησία συρρικνώνεται στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη, αλλά αναπτύσσεται στη Λατινική Αμερική, την Ασία και την Αφρική. Παρόλα αυτά, τα “κέντρα εξουσίας της Εκκλησίας παραμένουν σταθερά στη Δύση”. Με τον διάδοχο του Πάπα Φραγκίσκου, αυτή η κατάσταση θα μπορούσε να αρχίσει να μεταβάλλεται.
Η Molly Olmstead του Slate υπενθύμισε ότι ο Πάπας Φραγκίσκος “δεν
θεωρήθηκε ριζοσπάστης” κατά την εκλογή του το 2013. Είναι αμφίβολο αν οι καρδινάλιοι “γνώριζαν τι εγκαινίαζαν”. Επομένως, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι το επόμενο κονκλάβιο θα επιλέξει έναν διάδοχο “που μοιράζεται τα πιο προοδευτικά ιδεώδη του Φραγκίσκου”. Μάλιστα, οι “γεωγραφικά και γλωσσικά διαφορετικοί καρδινάλιοι” που διόρισε “δυσκολεύονται να γνωριστούν μεταξύ τους”, αυξάνοντας την απρόβλεπτη φύση της διαδικασίας. Ωστόσο, η βασική
κληρονομιά του Φραγκίσκου – μια στροφή της Εκκλησίας προς τον
“Παγκόσμιο Νότο” και μακριά από την Ευρώπη – είναι πιθανό να διατηρηθεί.
Όποιος κι αν είναι ο επόμενος Πάπας, θα είναι δύσκολο για αυτόν να
“αντιστρέψει την αποδυτικοποίηση της Εκκλησίας”.