2025/04/07 at 11:48 ΠΜ 07/04/2025 newsroomΕνημέρωση προέδρου ΕΒΕΠ Βασίλη Κορκίδη
Το «ευρωβαρόμετρο» των μικρομεσαίων επιχειρήσεων δείχνει ήπια ύφεση
Οι δραστηριότητες των ΜμΕ στην Ευρώπη παραμένουν στάσιμες, λόγω της χαμηλής ζήτησης και των υψηλών επιτοκίων και μάλιστα πριν γίνουν αισθητές οι πρώτες επιπτώσεις των αμερικανικών δασμών στην ευρωπαϊκή αγορά. Η εαρινή έκδοση για το 2025 του επιχειρηματικού κλίματος των Μικρομεσαίων «SME Business Climate Index» και του Ευρωβαρομέτρου των Μικρομεσαίων «SME Barometer» αναφέρει στασιμότητα στην επιχειρηματική δραστηριότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε ολόκληρη την ΕΕ. Ο Δείκτης Επιχειρηματικού Κλίματος μειώθηκε κατά 2,1 μονάδες από 72,7 στις 70,6 μονάδες, παραμένοντας λίγο πάνω από τη γραμμή βάσης των 70 μονάδων. Κατά την παρουσίαση του τελευταίου Βαρόμετρου για τις ΜμΕ της ΕΕ, η πρόβλεψη για ήπια ύφεση οφείλεται στην επιστροφή των υψηλότερων τιμών της ενέργειας, την ασθενή ζήτηση από τα νοικοκυριά και τη συνέχιση του υψηλού κόστους δανεισμού.
Ο μεταποιητικός τομέας εξακολουθεί να υποφέρει από έλλειψη ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και από αυξανόμενες εντάσεις στο παγκόσμιο εμπορικό περιβάλλον που οδηγεί σε χαμηλό επίπεδο επενδύσεων. Το υψηλό κόστος για στεγαστικά δάνεια έχει αρνητικό αντίκτυπο στις ΜμΕ του κατασκευαστικού κλάδου, οι οποίες δραστηριοποιούνται κυρίως στην ιδιωτική στέγαση. Επιπλέον, οι ΜμΕ διαπιστώνουν ασθενή ζήτηση από τους καταναλωτές παρά την αύξηση του πραγματικού εισοδήματος των νοικοκυριών , η οποία συγκρατεί σε στασιμότητα και τον τομέα των υπηρεσιών. Στον τομέα της απασχόλησης επίσης καταγράφεται σταθερότητα για δύο βασικούς λόγους. Πρώτον, η δυσκολία να βρουν εργαζόμενους με τις απαιτούμενες δεξιότητες και δεύτερον, η επιφυλακτικότητα σε νέες προσλήψεις, λόγω των μειούμενων πιθανοτήτων ανάκαμψης.
Επιπλέον, οι υψηλότερες τιμές της ενέργειας και οι αυξήσεις των μισθών οδήγησαν σε πρόσθετη ανοδική πίεση στις τιμές των ευρωπαϊκών χωρών, η οποία αναμένεται να συνεχιστεί για το τρέχον εξάμηνο του 2025. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις υπηρεσίες εντάσεως εργασίας. Υπογραμμίζεται επίσης πόσο μεγάλη σημασία έχει για τη βελτίωση του συνολικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος στην Ευρώπη η επανάκαμψη και η επαναφορά των ΜμΕ σε αναπτυξιακή πορεία. Αυτό βεβαίως για να συμβεί περιλαμβάνει την ταχεία έγκριση της πρότασης για μειώσεις επιβαρύνσεων, φθηνότερη χρηματοδότηση επενδύσεων και τη μείωση των τιμών της ενέργειας. Η επερχόμενη στρατηγική της ΕΕ θα πρέπει να άρει τα εμπόδια για να διασφαλίσει ότι όλοι θα επωφεληθούν από μια πραγματική ενιαία αγορά όταν δραστηριοποιούνται διασυνοριακά. Παράλληλα να αντιληφθούν τι σημαίνει μια ισχυρή ενιαία αγορά διασφαλίζοντας τα άμεσα και έμμεσα οφέλη σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαικό επίπεδο.
Στο άμεσο μέλλον οι ευρωπαϊκές ΜμΕ θα αντιμετωπίσουν αυξανόμενες προκλήσεις, καθώς οι γεωπολιτικές εντάσεις και τα δασμολογικά εμπόδια στο διεθνές εμπόριο διαταράσσουν συθέμελα τις αγορές και τις αλυσίδες εφοδιασμού. Ο αυξανόμενος προστατευτισμός, οι διακυμάνσεις των δασμών, οι υβριδικές απειλές και οι παγκόσμιες αβεβαιότητες δημιουργούν ένα απρόβλεπτο επιχειρηματικό περιβάλλον ασκώντας μεγάλη πίεση στην ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα των ΜμΕ σε ολόκληρη την ΕΕ των 27. Οι ΜμΕ είναι το κλειδί για τη στρατηγική ανθεκτικότητα της Ευρώπης. Οι δασμοί και η γεωπολιτική αστάθεια δεν πρέπει να εμποδίζουν την ικανότητά τους να αναπτύσσονται και να καινοτομούν. Πρέπει όμως για να συμβεί αυτό να διαφυλάξουμε την ευρωπαϊκή ενότητα και να αποφύγουμε διχαστικές ενέργειες. Η ΕΕ πρέπει να ενισχύσει την αυτονομία της σε στρατηγικούς τομείς, όπως η ενέργεια και οι πρώτες ύλες, ώστε να περιορίσει την έκθεση στις διεθνείς διαταραχές και κυρίως να μην μειώσει την παραγωγή.
Η εξελισσόμενη φύση των υβριδικών απειλών και ο αντίκτυπός τους στις ευρωπαϊκές ΜμΕ αναφέρθηκε από τον Jukka Savolainen, Διευθυντή του Ευρωπαϊκού Κέντρου Αριστείας για την Αντιμετώπιση των Υβριδικών Απειλών «Hybrid CoE». Οι απειλές, που περιλαμβάνουν επιθέσεις παραπληροφόρησης και οικονομικό εξαναγκασμό, χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο για την εκμετάλλευση των τρωτών σημείων στις αλυσίδες εφοδιασμού και τις κρίσιμες υποδομές. Με 25,8 εκατ. ΜμΕ στην Ευρώπη, η διασφάλιση της ικανότητάς τους να αντιμετωπίζουν υβριδικές απειλές, μέσω μέτρων επικοινωνίας και ετοιμότητας για κρίσεις είναι απαραίτητη. Η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ μικρών, μεγάλων επιχειρήσεων και φορέων χάραξης πολιτικής είναι απαραίτητη για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και τη διατήρηση της οικονομικής ασφάλειας της Ευρώπης.
Οι Έλληνες μικρομεσαίοι επιχειρηματίες αναγνωρίζουμε την αυξανόμενη πολυπλοκότητα των διεθνών εμπορικών σχέσεων και θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε την κλιμάκωση των εντάσεων μεταξύ των μεγάλων οικονομικών δυνάμεων. Η επιβολή δασμών και εμπορικών περιορισμών αυξάνει το κόστος για τις ΜμΕ, περιορίζει την πρόσβαση σε βασικές πρώτες ύλες και περιπλέκει τις ευκαιρίες ελληνικών εξαγωγών. Η Ελλάδα οφείλει να ζητήσει μια στοχευμένη στήριξη από την ΕΕ για να μπορέσουν οι επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους, της επιβολής δασμών, της δυσκολίας πρόσβασης στη χρηματοδότηση, των κανονιστικών απλουστεύσεων και των εμπορικών περιορισμών, συμπεριλαμβανομένης της αμοιβαιότητας που ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα των ΜμΕ. Η ώθηση της Ευρώπης προς ένα οικονομικό σχέδιο και μια στρατηγική αυτονομίας πρέπει να θεωρήσει τις ΜμΕ ως αναπόσπαστους παράγοντες στη διαμόρφωση μιας ανθεκτικής οικονομίας.
Τέλος καθώς εμφανίζονται νέες απειλητικές εμπορικές πολιτικές παγκοσμίως για την προστασία της ευρωπαϊκής αγοράς είναι σημαντικό η ΕΕ να μην επιβάλλει πρόσθετα βάρη στις ΜμΕ. Οι πολιτικές δίκαιου εμπορίου, οι προβλέψιμοι κανονισμοί και οι πρακτικές λύσεις για την αντιμετώπιση των εξωτερικών κραδασμών πρέπει να κατέχουν κεντρική θέση στη λήψη αποφάσεων. Πρέπει επιτέλους να ξεκαθαρίσουμε, εάν στην ΕΕ, θέλουμε αφωνία, ομοφωνία, πολυφωνία ή διαφωνία. Ίσως μάλιστα, τώρα, οι διεθνείς συνθήκες να μας επιβάλουν να κάνουμε όλες οι ευρωπαϊκές χώρες βήματα παρακάτω σε μια πραγματική οικονομική σύγκλιση και να προχωρήσουμε σε άλλο επίπεδο την Ευρωπαϊκή Ενιαία Αγορά, που θα είναι πράγματι μια Κοινή Αγορά των 27 κρατών μελών και μια καλύτερη Εσωτερική Αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης.