2025/10/03 at 9:06 ΠΜ 03/10/2025 newsroomΕνημέρωση Διπλωματικών Συντακτών από την Εκπρόσωπο του Υπουργείου Εξωτερικών, Λάνα Ζωχιού (02.10.2025)
Λ. ΖΩΧΙΟΥ: Καλώς ήρθατε στο Υπουργείο Εξωτερικών. Θα ξεκινήσω με μια δήλωση για τον στολίσκο «Global Sumud Flotilla» και τις τελευταίες εξελίξεις.
Το Υπουργείο Εξωτερικών παρακολουθεί πολύ στενά την εξέλιξη των γεγονότων. Είμαστε σε διαρκή επικοινωνία με την Πρεσβεία μας στο Τελ Αβίβ. Η Πρέσβης της Ελλάδας στο Ισραήλ θα μεταβεί στον χώρο που βρίσκονται και οι 27 Έλληνες πολίτες. Τόσο τις προηγούμενες ημέρες, όσο και σήμερα το πρωί, το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών προέβη σε διαβήματα προς την ισραηλινή πλευρά, με τα οποία τέθηκε το ζήτημα της διασφάλισης της προστασίας των Ελλήνων πολιτών. Χθες, όπως είδατε, εκδόθηκε μια κοινή δήλωση των Υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας και της Ιταλίας, με την οποία καλούσαν τις ισραηλινές αρχές να διασφαλίσουν την προστασία και την ασφάλεια των συμμετεχόντων και να επιτρέψουν την παροχή όλων των μέτρων προξενικής συνδρομής. Έγινε μάλιστα έκκληση προς τα μέλη του στολίσκου να αναλάβει το Λατινικό Πατριαρχείο Ιεροσολύμων την ασφαλή παράδοση της βοήθειας, ως έκφραση αλληλεγγύης προς την προς τη Γάζα. Οι Έλληνες πολίτες, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, είναι καλά στην υγεία τους. Δεν προκύπτει ότι έχει ασκηθεί βία σε βάρος τους. Σε συνεργασία και με τις υπόλοιπες χώρες, των οποίων οι πολίτες συμμετέχουν στον στολίσκο και βρίσκονται στο Ισραήλ, θα γίνουν όλες οι προβλεπόμενες ενέργειες προς το Ισραήλ, ώστε να παρασχεθεί η αναγκαία προξενική συνδρομή. Σύμφωνα με την ενημέρωση που έχουμε, θα ακολουθήσουν οι διαδικασίες καταγραφής, ελέγχου και κατόπιν απέλασης όσων συμμετείχαν στον στολίσκο. Προτεραιότητά μας είναι αυτή τη στιγμή η ασφάλεια των πολιτών.
Θα προχωρήσω σε ανασκόπηση της Εβδομάδας Υψηλού Επιπέδου της 80ής Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών. Ο Υπουργός, όπως όλοι γνωρίζετε, συμμετείχε στις εργασίες της Εβδομάδας Υψηλού Επιπέδου. Θα επισημάνω κάποιες από τις συμμετοχές του. Αρχικά στη Διεθνή Διάσκεψη για τη Λύση των Δύο Κρατών, την οποία συνδιοργάνωσαν η Γαλλία και η Σαουδική Αραβία. Εκεί θα ήθελα να επαναλάβω – κάτι το οποίο βεβαίως τόνισε και ο ίδιος Υπουργός Εξωτερικών κατά την παρέμβασή του στο Συμβούλιο Ασφαλείας – ότι η Ελλάδα παραμένει προσηλωμένη στη Λύση των Δύο Κρατών στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και των σχετικών Ψηφισμάτων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Εξακολουθεί να θεωρεί ότι η αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους θα πρέπει να είναι μέρος της πολιτικής διαδικασίας, η οποία βεβαίως προϋπόθεση είναι να επανεκκινήσει. Η προτεραιότητα της Ελλάδας εδώ είναι η εξής: άμεση κατάπαυση του πυρός – εκεχειρία, η μαζική και απρόσκοπτη διοχέτευση της ανθρωπιστικής βοήθειας στους αμάχους της Γάζας, η απελευθέρωση των ομήρων και η ενίσχυση της Παλαιστινιακής Αρχής. Στην παρέμβασή του στο Συμβούλιο Ασφαλείας, που είχε θέμα τη Μέση Ανατολή και το παλαιστινιακό, ο Υπουργός Εξωτερικών έκανε αναφορά στον ενεργό ρόλο της Ελλάδας ως προς την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και την άμβλυνση της ανθρωπιστικής κρίσης στη Γάζα. Επιγραμματικά αναφέρω τη δια αέρος ρίψη ανθρωπιστικής βοήθειας και βασικών ειδών διατροφής, τις επιχειρήσεις αποστολής ελληνικής ανθρωπιστικής βοήθειας μέσω Αιγύπτου και Ιορδανίας, την στήριξη ανθρωπιστικών οργανώσεων στην Γάζα, όπως η UNRWA και η UNICEF, αλλά και την περίθαλψη τραυματισμένων παιδιών από τη Γάζα στα ελληνικά νοσοκομεία.
Συμμετείχε επίσης σε εκδήλωση και πραγματοποίησε παρέμβαση για την προστασία των δημοσιογράφων στην Γάζα, την οποία διοργάνωνε η Γαλλία μαζί με τους «Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα». Από την παρέμβασή του θα ήθελα να επισημάνω ότι χαρακτήρισε τις επιθέσεις κατά των δημοσιογράφων απαράδεκτες και τόνισε ότι θα πρέπει να προστατεύονται ως άμαχοι σύμφωνα με το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο. Επεσήμανε βεβαίως και τον ρόλο της Ελλάδας και στο ψήφισμα, στο οποίο ηγείται η Ελλάδα, για την «Ασφάλεια των δημοσιογράφων και το ζήτημα της ατιμωρησίας», το οποίο υποβάλλεται στον ΟΗΕ ανά διετία. Κλείνοντας εδώ, ως προς τα θέματα της Μέσης Ανατολής και κυρίως τη Γάζα, η Ελλάδα μαζί με 20 χώρες συνυπέγραψαν μία κοινή δήλωση για την προστασία των δημοσιογράφων στη Γάζα.
Επιπλέον, πραγματοποιήθηκε έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας που συνεκλήθη με αφορμή τις παραβιάσεις του εσθονικού εναέριου χώρου. Εκεί λοιπόν, ο Υπουργός Εξωτερικών καταδίκασε κατηγορηματικά την παραβίαση του εναέριου χώρου της Εσθονίας και γενικότερα οποιουδήποτε κράτους μέλους και εξέφρασε την πλήρη αλληλεγγύη της Ελλάδας. Τόνισε ότι οποιαδήποτε παραβίαση των κρατικών συνόρων, είτε πρόκειται για εναέρια, είτε θαλάσσια, είτε χερσαία, συνιστά σαφή και κατάφωρη παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου και του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Πραγματοποιήθηκε επίσης υπουργική συνάντηση για το Forum των Αρχαίων Πολιτισμών, όπου η Ελλάδα ασκεί την Προεδρία για το 2025. Κατά την παρέμβασή του, ο Υπουργός Εξωτερικών επεσήμανε ότι η Ελλάδα, ως προεδρεύουσα χώρα και ως ιδρυτικό μέλος του Forum, αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στον διαπολιτισμικό διάλογο και τη διαχρονική αξία της πολιτιστικής κληρονομιάς των αρχαίων πολιτισμών.
Από τις τριμερείς συναντήσεις που έγιναν μεταξύ Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου, Ελλάδας-Κύπρου-Ιορδανίας και Ελλάδας-Κύπρου-Συρίας, θα σταθώ στην τελευταία, η οποία πραγματοποιήθηκε μεταξύ Ελλάδας-Κυπριακής Δημοκρατίας-Συρίας. Πέρα από το ότι συμφωνήθηκε ότι θα πρέπει να τηρηθούν γενικότερα οι σχέσεις καλής γειτονίας, ο Υπουργός Εξωτερικών επεσήμανε ειδικά το αμείωτο ενδιαφέρον της Ελλάδας για την προστασία των χριστιανικών πληθυσμών της περιοχής και βεβαίως της Συρίας και παράλληλα την ανάγκη για συμπεριληπτική διακυβέρνηση, χωρίς καμία εξαίρεση, χωρίς κανένα αποκλεισμό των θρησκευτικών και εθνοτικών κοινοτήτων. Στην τριμερή αυτή συνάντηση της Νέας Υόρκης, οι τρεις Υπουργοί Εξωτερικών συμφώνησαν στη συγκρότηση τεχνικών επιτροπών, προκειμένου να συντονίσουν γενικότερα τις ενέργειες και τη συνεργασία ως προς συγκεκριμένους και στοχευμένους τομείς της οικονομίας, των επενδύσεων, την ανταλλαγή τεχνογνωσίας σε θέματα τουρισμού. Και βεβαίως σε ό,τι αφορά την επόμενη τριμερή, συμφώνησαν ότι η επόμενη θα γίνει μέχρι το τέλος του 2025, στην Κύπρο.
Σε ό,τι αφορά τώρα τις διμερείς συναντήσεις, ο Υπουργός Εξωτερικών είχε μία σειρά επαφών κατά κύριο λόγο για την προώθηση των θέσεων της Ελλάδας, αλλά και βεβαίως την προώθηση των προτεραιοτήτων της ελληνικής θητείας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Θα μείνω λίγο στη διμερή που είχε με τον Υπουργό Εξωτερικών της Αιγύπτου. Πέρα από την τριμερή που έγινε με την Κυπριακή Δημοκρατία, υπήρξε και χωριστή διμερής με τον κύριο Abdelatty, όπου – πέρα από την στρατηγική εταιρική σχέση, την οποία διατηρούμε και εργαζόμαστε στο να αναπτύξουμε – είχαν μια εμπεριστατωμένη συζήτηση για το θέμα της της Ιεράς Μονής της Αγίας Αικατερίνης του Όρους Σινά. Εδώ λοιπόν, μετά την εκλογή του νέου Αρχιεπισκόπου, οι τεχνικές συνομιλίες είναι σε εξέλιξη. Οι δύο Υπουργοί Εξωτερικών είναι σε τακτική επικοινωνία, προκειμένου να επιτευχθεί όσο το δυνατόν συντομότερα η λύση, η οποία θα κατοχυρώνει στο διηνεκές τον ελληνορθόδοξο χαρακτήρα της Μονής και θα διατηρεί ζωντανό τον λατρευτικό της χαρακτήρα. Εδώ θα ήθελα να σας πω ότι το επόμενο διάστημα θα πραγματοποιηθεί και η χειροτονία του νέου Αρχιεπισκόπου στα Ιεροσόλυμα, στην οποία θα παραστεί ο Υπουργός Εξωτερικών.
Προχωράμε με τα θέματα της κας Υφυπουργού Εξωτερικών. Θα ήθελα να σας πω δυο λόγια για την επίσκεψή της στην Ουάσιγκτων, στις 17-19 Σεπτεμβρίου, πριν από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών. Ο σκοπός ήταν η διατήρηση της δυναμικής στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Είχε μία σειρά εξαιρετικά εποικοδομητικών συναντήσεων με την αμερικανική Διοίκηση. Συγκεκριμένα, η Υφυπουργός Εξωτερικών συναντήθηκε με τον Αναπληρωτή Υπουργό Εξωτερικών, αρμόδιο για θέματα Διοίκησης και Προσωπικού, Michael Rigas, ο οποίος έχει επιφορτιστεί και με θέματα θρησκευτικών ελευθεριών, με τον οποίο συζήτησαν, μεταξύ άλλων, και για την κατάσταση των χριστιανικών πληθυσμών στη Μέση Ανατολή. Η κα Παπαδοπούλου είχε επίσης συνάντηση με τον Υφυπουργό Αμυντικής Πολιτικής, Elbridge Colby, με τον οποίο συζήτησαν γενικότερα για τις τελευταίες εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Είχε επίσης επαφές με μέλη του Κογκρέσου των ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, με τον Πρόεδρο της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων, Brian Mast, τον επικεφαλής της μειοψηφίας της ίδιας Επιτροπής, Gregory Meeks. Και με τους Προέδρους της ελληνικής ομάδας, τον Gus Bilirakis και τον Chris Pappas, όπως επίσης και με τον νεοεκλεγέντα Ελληνοαμερικανό βουλευτή, Jimmy Patronis.
Στο επόμενο διάστημα, το πρόγραμμα του Υπουργού Εξωτερικών θα έχει ως εξής: Αύριο συγκαλείται το ΕΣΕΠ υπό την προεδρία του Υπουργού Εξωτερικών. Θέμα θα είναι η συμμετοχή της Ελλάδας στη 80ή Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών. Στις 8 και 9 Οκτωβρίου και θα μεταβεί στο Ταλλίν της Εσθονίας και στο Ελσίνκι της Φινλανδίας και αμέσως μετά θα μεταβεί στο Λουξεμβούργο, όπου θα είναι κεντρικός ομιλητής στο Πανεπιστήμιο του Λουξεμβούργου, μαζί με τον Πρόεδρο του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με θέμα το Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ως προς το πρόγραμμα της Υφυπουργού κας Παπαδοπούλου, θα αναφερθώ κατ’ αρχάς στο ότι την Τετάρτη, 7 Οκτωβρίου, θα πραγματοποιηθούν πολιτικές διαβουλεύσεις μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου. Οι διαβουλεύσεις αυτές θα έχουν αντικείμενο θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος και θα επικεντρωθούν κατά κύριο λόγο στις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Λιβύη.
Η Ελλάδα έχει κατορθώσει και συνομιλεί και με τις δύο πλευρές, και τη Βεγγάζη και την Τρίπολη σε ανώτατο επίπεδο, και βεβαίως διατηρεί μια λειτουργική και ισόρροπη σχέση και με τις δύο πλευρές.
Είχαμε την επίσκεψη του ασκούντα χρέη Υπουργού Εξωτερικών της Λιβύης στην Αθήνα, στις 17 Σεπτεμβρίου. Θα ήθελα από την συνάντηση αυτή να επισημάνω ίσως την πιο σημαντική εξέλιξη, η οποία ήταν η κήρυξη της έναρξης της διαδικασίας οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης. Στις 17 Σεπτεμβρίου συνεδρίασαν για πρώτη φορά και οι τεχνικές επιτροπές. Ήταν ουσιαστικά μια αναγνωριστική συνάντηση μεταξύ των διαπραγματευτικών ομάδων και μεταξύ άλλων συμφωνήθηκε ότι η επόμενη συνάντηση θα πραγματοποιηθεί στην Τρίπολη εντός του φθινοπώρου. Άλλα θέματα συζήτησης, ήταν η ενίσχυση της συνεργασίας σε στοχευμένους τομείς της οικονομίας, κυρίως της ενέργειας και των μεταφορών. Όπως γνωρίζετε, ξεκινά εντός του προσεχούς διαστήματος και η απευθείας αεροπορική σύνδεση μεταξύ Αθήνας και Τρίπολης. Και σε ό,τι αφορά το θέμα της μετανάστευσης, ο Υπουργός Εξωτερικών ανέφερε ότι είναι απαραίτητο να ενισχυθεί η συνεργασία και στον τομέα αυτό και η Ελλάδα δήλωσε την ετοιμότητά της να συνεχίσει την παροχή εκπαίδευσης σε στελέχη της λιβυκής Ακτοφυλακής.
Δεν θα παραλείψω να αναφερθώ και στη συνάντηση που είχε ο Πρωθυπουργός – ήταν παρών και ο Υπουργός Εξωτερικών – με τον Ειδικό Σύμβουλο του Προέδρου Trump για την Αφρική, μεταξύ άλλων και τη Λιβύη, τον κ. Boulos, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης στη Νέα Υόρκη.
Η Υφυπουργός Εξωτερικών θα μεταβεί επίσης στη Σλοβενία, όπου θα συμμετάσχει στη Σύνοδο Med9.
Και ως προς τον Yφυπουργό Εξωτερικών κ. Θεοχάρη, θα βρίσκεται στις 6 Οκτωβρίου στο Κουβέιτ, όπου θα λάβει μέρος στην Υπουργική Σύνοδο Ευρωπαϊκής Ένωσης – Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου και στις 8 με 9 Οκτωβρίου θα βρίσκεται στις Βρυξέλλες για να συμμετάσχει στο Global Gateway Forum της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο Υφυπουργός Εξωτερικών κ. Λοβέρδος αναχωρεί στις 6 Οκτωβρίου για την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία.
Αυτά είχα να αναφέρω ως εισαγωγικά. Παρακαλώ πολύ αν έχετε κάποια ερώτηση. Αναφέρετε το όνομα σας παρακαλώ και το μέσο που εκπροσωπείτε.
Λ. ΠΑΠΑΔΗΜΑΣ: Παπαδήμας Λευτέρης απ’ το Reuters. Μπορείτε να μας δώσετε μερικές παραπάνω λεπτομέρειες για το θέμα των Ελλήνων και των σκαφών που πρέπει να έχουν συλλάβει οι ισραηλινές αρχές και τι έχει κάνει σε επίπεδο διπλωματικό η Ελλάδα;
Λ. ΖΩΧΙΟΥ: Υπάρχει εισαγωγική τοποθέτηση για το θέμα αυτό και για τις ενέργειες του Υπουργείου Εξωτερικών. Πέρα από τα διαβήματα που ανέφερα και τις προηγούμενες μέρες, αλλά και σήμερα το πρωί προς την ισραηλινή πλευρά, να επισημάνω βεβαίως ότι ο Υπουργός Εξωτερικών είναι και σε τακτική επικοινωνία με τον Ισραηλινό ομόλογό του.
Κ. ΤΣΑΜΟΥΡΗ: Κατερίνα Τσαμούρη απ’ το Star, κι εγώ έχασα την αρχή, θα τα ακούσω στη συνέχεια τι είπατε για τους Έλληνες. Απλώς ήθελα να ρωτήσω εάν έχετε κάποιες διαβεβαιώσεις απ’ την ισραηλινή πλευρά για το πότε θα αφεθούν ελεύθεροι;
Λ. ΖΩΧΙΟΥ: Αυτή την τελευταία ενημέρωση που έχουμε θα ακολουθηθούν διαδικασίες καταγραφής και ελέγχου, όπως ανέφερα και πριν. Και θα προχωρήσουν μετά σε απέλαση όσων συμμετείχαν. Επαναλαμβάνω, είμαστε σε διαρκή επικοινωνία με την Πρεσβεία και όταν αυτό καταστεί δυνατόν, η Πρέσβης της Ελλάδας στο Ισραήλ θα μεταβεί στο σημείο, ώστε να επισκεφθεί τους 27 Έλληνες πολίτες που βρίσκονται εκεί.
Α. ΤΕΛΟΠΟΥΛΟΣ: Τελόπουλος, iefimerida και ΕφΣυν. Από το βήμα του ΟΗΕ, o Πρωθυπουργός την προηγούμενη εβδομάδα είπε χονδρικά ότι αν το Ισραήλ συνεχίσει στην ίδια στρατηγική, θα χάσει κάποιους από τους τελευταίους τους συμμάχους, όπως η Ελλάδα. Αυτό που έγινε χθες εντάσσεται σε αυτή τη λογική; Εντάσσεται δηλαδή στις πράξεις του Ισραήλ που μπορεί να το οδηγήσουν να χάσει ακόμη και τον πιο δεδομένο σύμμαχο του, όπως η Ελλάδα;
Χ. ΚΡΑΤΣΗ: Χριστίνα Κράτση από τον Alpha. Ξέρουμε τι έγινε με την ανθρωπιστική βοήθεια που μετέφερε το σκάφος αυτό;
Λ. ΖΩΧΙΟΥ: Λοιπόν, αρχικά δεν έχουμε κάποια άλλη ενημέρωση ως προς αυτό. Σε ό,τι αφορά το ερώτημά σας κ. Τελόπουλε, προφανώς δεν βρισκόμαστε εκεί αυτή τη στιγμή. Έχουμε μια στρατηγική εταιρική σχέση με το Ισραήλ, την οποία οπωσδήποτε θέλουμε να διατηρήσουμε.
Α. ΤΕΛΟΠΟΥΛΟΣ: Σε σχέση με τα ελληνοτουρκικά και την εμβάθυνση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων που είδαμε την προηγούμενη εβδομάδα με τον Πρόεδρο Erdogan στο Λευκό Οίκο κλπ. Την περαιτέρω εμβάθυνση, αν θέλετε να μας τη σχολιάσετε. Και επίσης, αυτό έρχεται σε συνέχεια της είδησης με την Chevron, η οποία έδειχνε ότι και η Ελλάδα μπαίνει σε αυτό το παιχνίδι, στον ευρύτερο ανταγωνισμό σε ό,τι αφορά τον αμερικανικό παράγοντα στην περιοχή. Θεωρείτε ότι θα έχουμε το επόμενο διάστημα, είτε σε συμβολικό, είτε σε επικοινωνιακό επίπεδο, κάποια ρελάνς απέναντι στην τουρκική αυτή προσπάθεια να εμβαθύνει περισσότερο τη σχέση της με τον αμερικανικό παράγοντα;
Χ. ΜΑΖΑΝΙΤΗΣ: Υπάρχει πρόσφατη τοποθέτηση της Ελλάδας, που λέει ότι το θέμα των F-35 και της Τουρκίας είναι ένα θέμα ανεξάρτητο από την Ελλάδα, δηλαδή είναι ένα θέμα για το οποίο εμείς δεν θέτουμε βέτο, είναι κάτι το οποίο δεν μας απασχολεί. Εδώ έχουμε δύο δεδομένα. Το πρώτο είναι ότι ως χώρα θέτουμε βέτο στην συμμετοχή της Τουρκίας στον μηχανισμό SAFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Kαι επίσης απ’ ό,τι θυμάμαι, ειδικά την περίοδο 2019-2022, είχαμε θέσει ένα πολύ μεγάλο ζήτημα στις Ηνωμένες Πολιτείες για το αν και κατά πόσο μπορεί να δώσει μαχητικά F-35, αλλά και τα F-16 viper και τα 80 κιτ αναβάθμισης και το μεγάλο απόθεμα των πυραύλων που ζητάει η Άγκυρα. Διότι αφενός τότε ήταν η περίοδος των παραβιάσεων και των υπερπτήσεων, οι οποίες έχουν εκλείψει, όμως είχαμε θέσει και το ζήτημα του casus belli. Το casus belli δεν έχει αρθεί. Είναι κάτι, το οποίο ο ίδιος ο Πρωθυπουργός έθεσε. Μάλιστα τότε έτρεχε και πολύ μεγάλη καμπάνια που ήταν «No jets for Turkey». Και τι έχει αλλάξει και λέμε ότι δεν μας ενδιαφέρει εάν πάρει τώρα η Τουρκία τα F-35 και τα F-16, δεδομένου ότι υπάρχει το casus belli ακόμη;
Λ. ΖΩΧΙΟΥ: Λοιπόν, όπως αντιλαμβάνεστε δεν μπορώ να σχολιάσω θέματα που αφορούν την τουρκική εξωτερική πολιτική, ούτε τις διμερείς της σχέσεις.
Σε ό,τι αφορά τα F-35, δεν μπορεί η Ελλάδα να επιβάλει πολιτική προμηθειών σε τρίτες χώρες. Αυτό που μπορεί να κάνει και κάνει είναι ότι παρουσιάζει τις θέσεις της στους συμμάχους της. Θέτει λοιπόν, μεταξύ άλλων, ότι όπλα αμερικανικής κατασκευής δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε βάρος των νατοϊκών συμμάχων. Αυτή είναι η θέση μας. Ως προς τους περιορισμούς, τους θέτει η ίδια η αμερικανική νομοθεσία. Και μάλιστα σας παραπέμπω και στην πρόσφατη απάντηση του State Department προς τους 40 βουλευτές των ΗΠΑ, οι οποίοι είχαν αποστείλει ένα σχετικό ερώτημα στον Αμερικανό Υπουργό Εξωτερικών, Marco Rubio.
Ως προς το ως SAFE, από τη στιγμή που εξακολουθεί να υπάρχει η απειλή πολέμου – έχει τοποθετηθεί ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, ο Υπουργός Εξωτερικών αρκετές φορές – δεν μπορεί η Ελλάδα να επιτρέψει τη συμμετοχή της Τουρκίας στο SAFE.
Χ. ΜΑΖΑΝΙΤΗΣ: Συγγνώμη που θα επιμείνω σε ό,τι αφορά το συγκεκριμένο θέμα. Για το αν μπορεί η Ελλάδα να ζητήσει να μην υπάρξει πώληση, να επιβάλει δηλαδή το να μην υπάρξει μεταφορά αμερικανικής τεχνολογίας οπλικών συστημάτων προς την Τουρκία και πώληση, το έχει κάνει. Και μάλιστα τότε την πρωτοβουλία την έτρεχε ο Bob Menendez. Σε ό,τι αφορά την Ευρώπη, επίσης, με το ίδιο σκεπτικό, στην Ευρώπη όχι μόνο έχει θέσει βέτο, αλλά έχει υπάρξει και εμπάργκο. Θυμόμαστε την ιστορία της Γερμανίας ότι έκοψε ακόμη και τους κινητήρες που είχαν δώσει π.χ. στα Altay και στα Firtina, όπου αναγκάστηκε να πάει προς την Κορέα και άλλες αγορές. Σε ό,τι αφορά το κομμάτι της Αμερικής επίσης είπε ότι δεν μπορεί να δίνει κινητήρες στην Τουρκία για τα F-16 και ανταλλακτικά για τα F-16, τα οποία συνεχίζει να χρησιμοποιεί. Έχει υπογράψει η Τουρκία κάποια συμφωνία που λέει ότι δεν πρόκειται να ξανακάνει παραβιάσεις, δεδομένου του ότι υπάρχει το casus belli; Αυτό είναι. Δεν έχει αλλάξει κάτι ως προς τη στάση της Τουρκίας. Απλά έχουν μειωθεί οι προκλήσεις επί του πεδίου. Κατά τ’ άλλα, η ρητορική ισχύει, οπότε αυτό ρωτάω. Πώς έχουμε αλλάξει αυτή την πολιτική; Δεν είναι κάτι το καινούργιο το να ζητάμε από τους Αμερικανούς να…
Λ. ΖΩΧΙΟΥ: Σε ποια αλλαγή αναφέρεστε;
Χ. ΜΑΖΑΝΙΤΗΣ: Ως προς τη συμπεριφορά της Τουρκίας. Έχει αλλάξει η συμπεριφορά της στο πεδίο, όμως η ρητορική παραμένει η ίδια. Άρα δεν έχει αλλάξει κάτι επί της ουσίας. Και το casus belli υπάρχει και το ανυπόστατο δόγμα της «γαλάζιας πατρίδας» υπάρχει, το αλυτρωτικό, και το θέμα που εγείρει για τα νησιά του Αιγαίου υπάρχει.
Λ. ΖΩΧΙΟΥ: Επαναλαμβάνω στο σημείο αυτό ότι η Ελλάδα – και μιλάω για την Ελλάδα -γιατί μου αναφέρατε ονόματα – δεν επιβάλλει πολιτική προμηθειών σε τρίτες χώρες. Ως προς το SAFE είναι, νομίζω, ξεκάθαρη η θέση μας.
Δ. ΚΡΙΚΕΛΑΣ: Δημήτρης Κρικέλας από flash.gr και Flash-TV. Θέλω να επιμείνω λίγο στον ευρωπαϊκό μηχανισμό SAFE και να ρωτήσω, όταν φτάσει εκείνη η στιγμή όπου θα πρέπει από την πλευρά της η Ελλάδα να ασκήσει βέτο, αν υπάρχει μια προεργασία, έτσι ώστε η χώρα να μην βρεθεί μόνη της. Αν δηλαδή έχουμε μία συνεννόηση ή συζητήσεις σε εξέλιξη με άλλες χώρες, οι οποίες και αυτές από την πλευρά τους έχουν εκφράσει ή θα εκφράσουν και επίσημα μία ένσταση στη συμμετοχή της Τουρκίας.
Μ. ΤΣΙΛΙΝΙΚΟΥ: Μαρία Τσιλινίκου από ΣKAΪ και CNN. Σε συνέχεια του ερωτήματος του κ. Κρικέλα, την προηγούμενη εβδομάδα, γαλλικές διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι Γαλλία, Ελλάδα και Κύπρος δεν μπορούν να επιτρέψουν και δεν πρόκειται να επιτρέψουν τη συμμετοχή της Τουρκίας στο SAFE. Ο Υπουργός Εξωτερικών έχει έρθει σε επαφή και με ομολόγους του από την Ευρωπαϊκή Ένωση, άλλους ομολόγους του, που να τάσσονται με τη δική μας θέση; Ευχαριστώ.
Λ. ΖΩΧΙΟΥ: Αρχικά, έχουμε ένα επίσημο αίτημα της Τουρκίας να ενταχθεί στη βάση του άρθρου 17 του Κανονισμού SAFE στο χρηματοδοτικό αυτό εργαλείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Να σας πω λίγο από τα διαδικαστικά. Το αίτημα αυτό θα προωθηθεί στο Συμβούλιο και εκεί θα συζητηθεί αρχικά σε επίπεδο Μονίμων Αντιπροσώπων. Για να ενταχθεί μια χώρα στο SAFE απαιτείται η υπογραφή μιας νομικά δεσμευτικής συμφωνίας, η οποία έχει ένα χαρακτήρα ουσιαστικά οικονομικής-τεχνικής συνεργασίας. Για να συναφθεί αυτή η συμφωνία μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και τρίτης χώρας απαιτείται ομοφωνία. Μπορώ λοιπόν να σας πω για αυτό – και να σας μιλήσω εξ ονόματος του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών – ότι η Ελλάδα εδώ θα τοποθετηθεί, όπως έχει πολλές φορές πει και δηλώσει και ο Πρωθυπουργός και ο Υπουργός Εξωτερικών, ότι όσο υπάρχει η απειλή πολέμου εις βάρος της Ελλάδας, δεν πρόκειται να δεχθούμε να ενταχθεί, να συμπεριληφθεί η Τουρκία στον Κανονισμό SAFE. Θα επικαλεστώ εδώ και το άρθρο 16, στο οποίο η ελληνική διπλωματία μετά από διπλωματικές προσπάθειες κατάφερε να ενταχθεί στους κανόνες επιλεξιμότητας των εταιρειών και οντοτήτων τρίτων χωρών, ως προϋπόθεση, η συνεκτίμηση των συμφερόντων ασφαλείας και άμυνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών.
ΣΤ. ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ: Δύο ερωτήσεις σύντομες. Πρώτον, ισχύει ακόμα η αντίθεση του Ισραήλ στην απόκτηση F-35 από την Τουρκία; Απ’ όσο ξέρω ισχύει, αλλά το Υπουργείο Εξωτερικών τι ξέρει, αυτό είναι το ένα. Και δεύτερον, αναφερθήκατε στη διάθεση της ελληνικής κυβέρνησης να υποστηριχτούν οι χριστιανοί της Συρίας. Ωστόσο, επειδή και ο Πρωθυπουργός είδε τον Σύρο τύραννο, τον κύριο Jolani, θα ήθελα να ξέρω αν έχουν τοποθετηθεί από ελληνικής πλευράς συγκεκριμένα αιτήματα για την προστασία των Ρωμιών της Αντιόχειας, οι οποίοι δυνητικά είναι και ομογενείς, ας πούμε. Αλλά και για τους υπόλοιπους Χριστιανούς που βλέπουν στην Ελλάδα έναν προστατευτικό ρόλο. Δηλαδή, οι δηλώσεις, τα ευχολόγια δεν αρκούν. Από πράξεις, τι γίνεται στη Συρία; Ευχαριστώ.
Λ. ΖΩΧΙΟΥ: Σε ό,τι αφορά το πρώτο ερώτημά σας, ασφαλώς εδώ θα απαντήσει ενδεχομένως, ως αρμόδιο δηλαδή, το Υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ. Σε ό,τι αφορά τους χριστιανικούς πληθυσμούς και αυτό θα ήθελα να το επαναλάβω. Ο Υπουργός Εξωτερικών ήταν από τους πρώτους Υπουργούς, ο οποίος μετέβη και επισκέφθηκε τη νέα μεταβατική συριακή διοίκηση στη Δαμασκό. Εκεί λοιπόν είχε επαφές με τον Σύρο Πρόεδρο και τη συριακή διοίκηση. Ένα αυτό. Δεύτερον, είχαμε την τελευταία επίσκεψη του Σύρου Υπουργού Εξωτερικών στην Αθήνα τον προηγούμενο μήνα. Σε κάθε επαφή του είτε με την προσωρινή συριακή διοίκηση, είτε με το Πατριαρχείο Αντιοχείας, αυτό που τονίζεται και κάθε φορά αυτό που επισημαίνει είναι το αμείωτο ενδιαφέρον και η σημασία της προστασίας των χριστιανικών πληθυσμών στη Συρία και μάλιστα του ελληνορθόδοξου στοιχείου. Εδώ θα ήθελα να πω γενικότερα και να τονίσω τόσο τον ενεργό ρόλο της Ελλάδας και στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τους Ευρωπαίους εταίρους μας, αλλά και – ως προς το θέμα αυτό – στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, στο οποίο συμμετέχει η Ελλάδα ως μη μόνιμο μέλος.
Θ. ΑΡΓΥΡΑΚΗΣ: Δεδομένου ότι ακυρώθηκε η συνάντηση του Πρωθυπουργού με τον Τούρκο Πρόεδρο κάτι που ερμηνεύθηκε ως άσχημη εξέλιξη εν πάση περιπτώσει, στις ελληνοτουρκικές σχέσεις ή τουλάχιστον ως μια ένδειξη ότι κάτι δεν πάει καλά, θα ήθελα να μας πείτε σε ποια φάση βρίσκονται οι ελληνοτουρκικές σχέσεις. Και δεύτερον, επειδή επιμένουν οι πληροφορίες και τα δημοσιεύματα ότι, σε κάποια στιγμή πέρυσι το Νοέμβριο, αν θυμάμαι καλά, έγιναν «άτυπες» συναντήσεις στο εξωτερικό, στη Γενεύη, αν δεν κάνω λάθος, ελληνικής και τουρκικής αντιπροσωπείας. Ουσιαστικά πρόκειται για μυστικό διάλογο, άτυπο διάλογο, και την εποπτεία είχε η Υφυπουργός Εξωτερικών, κα Παπαδοπούλου. Θέλετε να το διαψεύσετε ή να το επιβεβαιώσετε; Επίσης, δεν ξέρω αν πρέπει να ξαναγυρίσουμε και λίγο στο Ισραηλινό στο κομμάτι της Flotilla, ή να το κάνουμε μετά;
Λ. ΖΩΧΙΟΥ: Επειδή έχω κάνει μια τοποθέτηση ως εισαγωγή. Εάν θέλετε κάτι επιπλέον από αυτό που έχω πει.
Θ. ΑΡΓΥΡΑΚΗΣ: Όχι, με την Flotilla ήθελα να μας διευκρινίσετε εάν πράγματι υπήρχε εποπτεία από ελληνικά drones στην Flotilla κάτω από την Κρήτη.
Μ. ΜΟΥΡΕΛΑΤΟΥ: Θα ήθελα να ρωτήσω αν μετά τη Νέα Υόρκη έχει υπάρξει κάποια επικοινωνία ή αν υπάρχει προγραμματισμός για επικοινωνία του κ. Γεραπετρίτη με τον Τούρκο ομόλογό του, προκειμένου ίσως να επαναπροσδιορίσουν το ελληνοτουρκικό ραντεβού. Αν υπάρχει χρονοδιάγραμμα για το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στην Άγκυρα να γίνει εντός του 2025, ή αν δεν υπάρχει τέτοιος περιορισμός χρονικός. Και μια ερώτηση για κάτι που αναφέρατε νωρίτερα. Είπατε ότι η ΥΦΥΠΕΞ θα είναι επικεφαλής Πολιτικών Διαβουλεύσεων Ελλάδας-Αιγύπτου, στις 7 Οκτωβρίου, οι οποίες θα γίνουν πού;
Λ. ΖΩΧΙΟΥ: Στην Αθήνα.
Μ. ΜΟΥΡΕΛΑΤΟΥ: Ωραία, Ευχαριστώ.
Λ. ΖΩΧΙΟΥ: Λοιπόν, ας ξεκινήσουμε με την συνάντηση του Πρωθυπουργού με τον Τούρκο Πρόεδρο. Κοιτάξτε θα κάνω ένα γενικό σχόλιο. Η ακύρωση ή αναβολή συναντήσεων στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, της Εβδομάδας Υψηλού Επιπέδου, είναι ένα πολύ σύνηθες φαινόμενο. Οι ρυθμοί είναι εντατικοί, η εβδομάδα είναι δυναμική, τα προγράμματα αλλάζουν συνεχώς και συναντήσεις προγραμματίζονται και διαμορφώνονται εκ νέου επί τόπου. Σε αυτό το σημείο έχει τοποθετηθεί και ο Πρωθυπουργός και ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος. Την επιμέλεια της συνάντησης αυτής δεν την είχε το Υπουργείο Εξωτερικών, οπότε στο σημείο αυτό δεν θα ήθελα να σχολιάσω κάτι παραπάνω. Θα μείνουμε σε όσα έχουν ήδη ειπωθεί. Όμως, στο θέμα της σχέσης Ελλάδας-Τουρκίας η δική μας στάση παραμένει σταθερή, δεν μεταβάλλεται, δεν έχει αλλάξει κάτι, δεν έχει μεταβληθεί κάτι στην υφιστάμενη σχέση μας με την Τουρκία. Αναγνωρίζουμε ότι έχουμε διαφωνίες. Ωστόσο, μπορούμε να συζητούμε, θέλουμε να συζητούμε, έτσι ώστε να προλαμβάνονται οι κρίσεις και να αποτρέπονται οι εντάσεις.
Όλες οι συζητήσεις με την Τουρκία γίνονται στο πλαίσιο του δομημένου διαλόγου. Ως εκ τούτου διαψεύδεται από εδώ κατηγορηματικά η διενέργεια φερόμενων συζητήσεων του Υπουργείου Εξωτερικών, του Υπουργού ή εξουσιοδοτημένου από αυτόν προσώπου σχετικά με θέματα που αφορούν οριοθετήσεις, συνυποσχετικά για την παραπομπή σε διεθνή δικαιοδοσία. Άρα δεν υφίσταται καμία συζήτηση για συνυποσχετικό. Η αντιπροσωπεία στη Γενεύη αποτελούνταν καθαρά από υπηρεσιακά στελέχη και έγινε για το συγκεκριμένο λόγο, όπως όλοι γνωρίζουμε.
Θ. ΑΡΓΥΡΑΚΗΣ: Αντιπροσωπεία στη Γενεύη είπατε; Μπορείτε να μας δώσετε λίγο περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτό; Δηλαδή τι έκανε αυτή η αντιπροσωπεία στη Γενεύη;
Λ. ΖΩΧΙΟΥ: Ήταν η άτυπη διευρυμένη για το Κυπριακό.
Θ. ΑΡΓΥΡΑΚΗΣ: Καμία σχέση δηλαδή με αυτά, τα οποία συζητούνται.
Λ. ΖΩΧΙΟΥ: Ήταν υπηρεσιακά στελέχη και δεν υπάρχει καμία συζήτηση, επαναλαμβάνω, ως προς το θέμα φερόμενων συζητήσεων του Υπουργείου, του Υπουργού ή εξουσιοδοτημένων από αυτόν προσώπων σε συζητήσεις σε σχέση με συνυποσχετικά.
Θ. ΑΡΓΥΡΑΚΗΣ: Πείτε μου και για τα drones.
Λ. ΖΩΧΙΟΥ: Για τα drones oμολογώ ότι δεν το γνωρίζω. Γνωρίζω βεβαίως ότι η Ελλάδα διασφάλισε και είχε δεσμευτεί ότι θα διασφαλίσει την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας εντός των χωρικών υδάτων. Και ξέρω ότι ήταν σε διαρκή επικοινωνία ο Υπουργός Εξωτερικών με τον αρμόδιο Υπουργό Ναυτιλίας.
Θ. ΑΡΓΥΡΑΚΗΣ: Μπορείτε να μας πείτε τι ζήτησε ο κ. Γεραπετρίτης από τον Ισραηλινό ΥΠΕΞ; Και κυρίως τι του απάντησε ο Ισραηλινός ΥΠΕΞ; Διότι από όσα βλέπουμε το αποτέλεσμα είναι το σύνηθες, έτσι; Δηλαδή υπήρξαν πολύ μεγάλες αντιδράσεις. Στην Ιταλία υπάρχουν πάρα πολύ μεγάλες αντιδράσεις για τις μεθοδεύσεις τις ισραηλινές επιτόπου. Ο Ισραηλινός ΥΠΕΞ τι υποσχέθηκε στον κύριο Γεραπετρίτη;
Λ. ΖΩΧΙΟΥ: Αυτή τη στιγμή προέχει η ασφάλεια των Ελλήνων πολιτών. Όπως είπα και στην αρχική τοποθέτηση, ότι είναι σε συνεχή επικοινωνία ο Υπουργός Εξωτερικών με τον Ισραηλινό ομόλογό του. Έχουμε προβεί σε διαβήματα προς την ισραηλινή πλευρά και βεβαίως γι’ αυτό που αναφέρεστε για την Ιταλία υπήρξε χθες κοινή δήλωση του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών και του Ιταλού Υπουργού Εξωτερικών. Άμεση προτεραιότητα είναι η διασφάλιση της προστασίας των συμμετεχόντων, των Ελλήνων πολιτών.
Θ. ΑΡΓΥΡΑΚΗΣ: Οι οποίοι είναι 27;
Λ. ΖΩΧΙΟΥ: 27.
Ως προς την επικοινωνία του Υπουργού Εξωτερικών με τον Τούρκο ομόλογό του είναι γνωστό ότι οι δύο Υπουργοί διατηρούν μια περιοδική επικοινωνία. Σε ό,τι αφορά το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας δεν έχει προγραμματιστεί. Δεν υπάρχει κάποια ημερομηνία διεξαγωγής του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας. Και όταν βεβαίως υπάρξει, θα ενημερωθείτε αρμοδίως.
Π. ΜΙΧΟΣ: Παναγιώτης Μίχος από το Μανιφέστο. Διαβάσαμε σήμερα στην έγκριτη Καθημερινή ότι η Ελλάδα δέχεται πιέσεις για να πωλήσει στην Ουκρανία, να μεταπωλήσει, Mirage 2005. Συμμαχικές πιέσεις, μεταξύ των οποίων και γαλλικές. Για αυτό τι γνωρίζει το Υπουργείο Εξωτερικών να μας πει; Και υπό το πρίσμα των συμμαχικών παραινέσεων, πιέσεων, υπήρχαν ανάλογες στην Ελλάδα για να αναγνωρίσει ένα λεγόμενο κράτος της Παλαιστίνης στον ΟΗΕ γενικότερα; Ευχαριστώ.
Λ. ΖΩΧΙΟΥ: Λοιπόν, ως προς το πρώτο ερώτημά σας, εκφεύγει των αρμοδιοτήτων του Υπουργείου Εξωτερικών. Σε ό,τι αφορά το θέμα του παλαιστινιακού κράτους και της αναγνώρισής του από την πλευρά της Ελλάδας, η θέση μας είναι σαφής, είναι πάγια και αυτήν στηρίζουμε. Είμαστε υπέρ, αναφανδόν υπέρ της λύσης των δύο κρατών. Η αναγνώριση, η ίδρυση ενός παλαιστινιακού κράτους θα πρέπει να είναι μέρος της πολιτικής διαδικασίας που πρέπει να εκκινήσει. Αυτή είναι η στάση μας και αυτή έχουμε υποστηρίξει μέχρι σήμερα.
Π. ΜΙΧΟΣ: Παραινέσεις, πιέσεις προς αυτήν την κατεύθυνση υπήρξαν; Η στάση της Ελλάδας είναι καθαρή διά στόματος του ΥΠΕΞ και του Πρωθυπουργού, αλλά υπήρχαν συστάσεις, παραινέσεις να κινηθούμε κι εμείς προς αυτήν την κατεύθυνση;
Λ. ΖΩΧΙΟΥ: Δεν είναι σε γνώση μου, κύριε Μίχο.
Ν. ΠΕΤΑΝΙΔΟΥ: Νικολέτα Πετανίδου από Ναυτεμπορική. Θα ήθελα λιγάκι να γυρίσουμε στο κομμάτι του SAFE, γιατί υπήρξε ένα δημοσίευμα στο Politico, όπου φέρεται ο Antonio Costa και γενικότερα η Ευρωπαϊκή Ένωση να εξετάζει προϋποθέσεις, τροποποιήσεις κανόνων ούτως ώστε να μην υπάρξει βέτο, αλλά ειδική πλειοψηφία για την ένταξη της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τώρα το SAFE είναι ένα κομμάτι που αφορά άμυνα και ασφάλεια. Σε περίπτωση που θα υπήρχε μία τροποποίηση ως προς την ένταξη, ως προς την σύναψη συμφωνίας Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας, τι θα μπορούσαμε να κάνουμε σε αυτό το επίπεδο;
Δηλαδή, εάν δεν χρειαζόταν η ομοφωνία για να υπογραφεί η συμφωνία άμυνας και ασφάλειας μιας τρίτης χώρας, στην προκειμένη περίπτωση της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και απαιτούνταν ειδική πλειοψηφία, σε αυτή την περίπτωση τι θα κάνουμε; Γιατί το casus belli, να βγει δηλαδή από το τραπέζι, θα ήταν κάτι που δεν θα ήταν προαπαιτούμενο. Δηλαδή δεν θα μπορούσαμε να το χρησιμοποιήσουμε ως χαρτί να βγει από το τραπέζι για να μπορέσει να ενταχθεί και η Τουρκία. Αν υπάρξει δηλαδή μια τροποποίηση ως προς αυτό, τι θα μπορέσει να κάνει η Ελλάδα;
Λ. ΖΩΧΙΟΥ: Αυτό είναι ένα υποθετικό σενάριο αυτή τη στιγμή που μιλάμε, οπότε θα μου επιτρέψετε να μη σχολιάσω υποθετικά σενάρια. Η στάση της Ελλάδας και η θέση της ως προς τη διαδικασία λήψης αποφάσεων είναι σαφής και σαφείς είναι και οι κανόνες ως προς τον Κανονισμό του SAFE. Η Συνθήκη για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το σχετικό άρθρο, στο οποίο αναφέρομαι, αναφέρει σχετικά ότι απαιτείται ομοφωνία για τη σύναψη μιας διμερούς συμφωνίας μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και τρίτου κράτους. Αυτό, από όσο γνωρίζω, παραμένει. Αυτή είναι η ευρωπαϊκή νομοθεσία. Η Ελλάδα, στα θέματα, τα οποία αφορούν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων για τα θέματα αυτά, υποστηρίζει την ομοφωνία και δεν έχει αλλάξει η στάση της ως προς αυτό. Ως εκ τούτου, στην περίπτωση την οποία συζητάμε για το SAFE και το αίτημα για ένταξη της Τουρκίας σε αυτό, νομίζω ότι έχουμε τοποθετηθεί ως προς το τι στάση θα τηρήσουμε.
Ν. ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΚΗΣ: Σταυρουλάκης από Δημοκρατία. Αξιοποιώ τη διατύπωσή σας την προηγούμενη για το SAFE, που ήταν, αν τη διατυπώνω καλά, όσο υπάρχει το casus belli, η Τουρκία δεν πρόκειται να μπει στον μηχανισμό SAFE. Επομένως, προκύπτει ενδεχομένως εύλογα ένα ερώτημα. Ανταλλάσσουμε το SAFE με το casus belli ή με τα 12 μίλια; Τι είναι πιο σωστό; Ευχαριστώ.
Λ. ΖΩΧΙΟΥ: Κοιτάξτε, το casus belli είναι απειλή πολέμου από την πλευρά της Τουρκίας κατά της Ελλάδας σε περίπτωση που ασκήσει δικαιώματα που απορρέουν από την κυριαρχία της. Ποια είναι αυτά; Η επέκταση των χωρικών της υδάτων. Η άρση του casus belli είναι μια αναγκαία – προσέξτε – αναγκαία προϋπόθεση για να εκκινήσει η συζήτηση. Θα αξιολογηθεί εκείνη τη στιγμή.
Ν. ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΚΗΣ: Ήθελα να ρωτήσω σχετικά με το ηλεκτρικό καλώδιο διασύνδεσης της Κρήτης-Κύπρου, που τελευταία ταλαιπωρείται. Απλά θα υποβάλω την ερώτησή μου. Πιο απλά δεν γίνεται: είναι ή δεν είναι βιώσιμο το καλώδιο; Γιατί δεν μπορεί στην ίδια κυβέρνηση να υπάρχουν δύο διαφορετικές φωνές και εννοώ την κυπριακή.
Λ. ΖΩΧΙΟΥ: Σε ό,τι αφορά το GSI, το έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ. Η Ελλάδα, δια του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Εξωτερικών, έχει επανειλημμένως εκφράσει τη στήριξή της στο γεωστρατηγικής σημασίας έργο. Είναι έργο κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος. Έχει γεωστρατηγική σημασία, διότι συνδέεται άρρηκτα, είναι άμεσα συνυφασμένο με την ενεργειακή ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο και βεβαίως με την έξοδο της Κύπρου από την ενεργειακή απομόνωση. Βεβαίως υπάρχουν διαδικαστικά θέματα, τα οποία πρέπει να διευθετηθούν. Από πλευράς Ελλάδας όμως παραμένουμε σταθεροί και συνεπείς στην υλοποίηση του έργου.
S. RISTOVSKA: Sanja Ristovska Πρακτορείο Ειδήσεων ΜΙΑ της Βόρειας Μακεδονίας. Μία διευκρίνιση όσον αφορά τη flotilla, είναι 27 είπατε και είναι από όλα τα ελληνικά πλοία που συμμετείχαν, 5 ή 6 νομίζω.
Λ. ΖΩΧΙΟΥ: 27 Έλληνες πολίτες.
S. RISTOVSKA: Από όλα;
Λ. ΖΩΧΙΟΥ: Όλα.
Κ. ΤΣΑΜΟΥΡΗ: Μία διευκρινιστική ερώτηση. Λέμε ότι είναι υπό καθεστώς κράτησης;
Λ. ΖΩΧΙΟΥ: Η διαδικασία είναι ότι οδηγούνται σε ένα λιμάνι του Ισραήλ, στο οποίο θα πραγματοποιηθεί έλεγχος. Από όσο τουλάχιστον γνωρίζω, λίγο πριν μπω στην αίθουσα, γιατί μπορεί να έχουν αλλάξει οι καταστάσεις, θα οδηγηθούν σε συγκεκριμένο λιμάνι, θα ακολουθηθούν οι διαδικασίες καταγραφής, ελέγχου και κατόπιν απέλασης. Αυτή είναι η ενημέρωση που έχουμε από την Πρεσβεία μας και τις ισραηλινές αρχές.
Θ. ΑΡΓΥΡΑΚΗΣ Υπάρχει πολύ μεγάλη κινητικότητα με αφορμή το σχέδιο Τrump στο θέμα της Γάζας. Διπλωματική κινητικότητα ανάμεσα στις αραβικές χώρες, ΗΠΑ, Ισραήλ, Κατάρ κ.τ.λ., με επίκεντρο το Κατάρ, μεταξύ των άλλων. Και εκεί πέρα φαίνεται ότι πλασάρεται, ας το πούμε έτσι, η Τουρκία. Έχουν γίνει κάποιες κρούσεις, αν δεν κάνω λάθος μάλιστα στο Κατάρ πήγε χθες και προχθές ο επικεφαλής της ΜΙΤ. Έχει γίνει κάποια πρόσκληση στην Ελλάδα ή έχει ζητήσει η Ελλάδα να πλασαριστεί κι αυτή σε αυτές τις διεργασίες τις διπλωματικές με αφορμή το σχέδιο του Τrump;
Λ. ΖΩΧΙΟΥ: Αρχικά ένα σχόλιο για το σχέδιο Τrump. Γενικότερα χαιρετίζουμε τις πρωτοβουλίες, όπως αυτή η πρωτοβουλία του Αμερικανού Προέδρου, που αποσκοπεί στην επίτευξη ειρήνης στην περιοχή. Είναι ένα βήμα. Όπως αναφέρεται χθες, στην κοινή δήλωση του Υπουργού Εξωτερικών με τον Ιταλό ομόλογό του, είναι μια απτή ευκαιρία να τερματιστεί ο πόλεμος. Είναι ένα βήμα προς την εκεχειρία, προς την απελευθέρωση των ομήρων, τη διοχέτευση ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, αλλά και οπωσδήποτε θα έθετε και τις βάσεις ως προς την εκκίνηση πολιτικής διαδικασίας για τη λύση των δύο κρατών. Όπως γνωρίζετε και από τις εξελίξεις, απαραίτητη προϋπόθεση είναι βεβαίως να γίνει αποδεκτή από όλα τα μέρη. Θα μείνω σε αυτό. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.