2022/06/21 at 6:42 ΠΜ 21/06/2022 newsroom*Συνέντευξη του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στον διευθυντή του Capital.gr Σπύρο Δημητρέλη*
*Σπύρος Δημητρέλης:* Κύριε Πρόεδρε να σας ευχαριστήσουμε γι’ αυτή την τιμή που μας κάνετε να κάνουμε αυτή τη συζήτηση, η οποία θα έλεγα ότι έρχεται σε μία πολύ κρίσιμη περίοδο σε πολλαπλά μέτωπα και στο μέτωπο της οικονομίας και στο μέτωπο των εθνικών θεμάτων, αλλά και γενικότερα για την πολιτική κατάσταση της χώρας.
Βέβαια έχουμε και την τύχη να σας έχουμε λίγες ώρες πριν ανακοινώσετε κάποια πρόσθετα μέτρα στήριξης των πολιτών κατά της ενεργειακής ακρίβειας. Θα θέλατε να μας δώσετε ένα περίγραμμα;
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Έχετε δίκιο να εντοπίζετε το γεγονός ότι η συγκυρία στην οποία κάνουμε αυτή τη συζήτηση είναι μία συγκυρία όντως δύσκολη. Δύσκολη για την παγκόσμια οικονομία, δύσκολη για την ευρωπαϊκή οικονομία, δύσκολη για την ελληνική οικονομία, καθώς βρισκόμαστε αντιμέτωποι με το φάσμα ενός πληθωρισμού που δεν τον έχουμε ξανασυναντήσει στην Ευρώπη εδώ και 40 χρόνια.
Θα πρέπει να επαναλαμβάνουμε, ώστε να το αντιληφθούν και οι πολίτες, ότι είμαστε σε πόλεμο, η Ευρώπη είναι σε πόλεμο και οι επιπτώσεις, δυστυχώς, από αυτήν την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία είναι αισθητές πια σε όλο το φάσμα της οικονομικής δραστηριότητας. Γι’ αυτό και έχουμε χρέος, στα πλαίσια πάντα των δημοσιονομικών μας δυνατοτήτων, όπως το έχουμε κάνει μέχρι τώρα, να παρεμβαίνουμε για να μετριάζουμε τις επιπτώσεις των αυξήσεων σε όλα τα επίπεδα, ώστε να «ροκανίζουν» όσο το δυνατόν λιγότερο το διαθέσιμο εισόδημα.
Πράγματι, λοιπόν, στο Υπουργικό Συμβούλιο θα έχουμε την ευκαιρία να ανακοινώσουμε ένα πρόσθετο πακέτο στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων όσον αφορά στα καύσιμα, ας το ονομάσουμε ένα «Fuel Pass 2» για τους επόμενους τρεις μήνες. Χωρίς να μπω σε μεγάλες λεπτομέρειες, μιλάμε για αυξημένες επιδοτήσεις για καταναλώσεις ύψους 60 λίτρων το μήνα, σε σχέση με αυτό το οποίο είχαμε εκταμιεύσει το προηγούμενο τρίμηνο όταν θέσαμε σε εφαρμογή το «Fuel Pass 1».
Παραπάνω λεπτομέρειες θα δοθούν στο Υπουργικό Συμβούλιο, αλλά και από τους Υπουργούς, το μεσημέρι, σε μια ειδική συνέντευξη Τύπου.
*Σπύρος Δημητρέλης:* Κύριε Πρόεδρε, υπάρχουν πολλοί σημαντικοί οικονομικοί παράγοντες και αναλυτές που προβλέπουν έναν επερχόμενο κίνδυνο -ο οποίος δεν έχει πραγματωθεί ακόμα- μιας νέας παγκόσμιας οικονομικής καταιγίδας με τη μορφή του στασιμοπληθωρισμού που -όπως πολύ καλά θα γνωρίζετε- είναι μια μορφή οικονομικής πρόκλησης η οποία δεν αντιμετωπίζεται εύκολα όταν εγκαθιδρυθεί σε μια οικονομία.
Από την άλλη, βλέπουμε κάποια χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς των αγορών και κάποια χαρακτηριστικά στην ελληνική οικονομία, όπως είναι η διεύρυνση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Έχουμε την αύξηση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων, των επιτοκίων δηλαδή με τα οποία δανείζεται το ελληνικό δημόσιο και ήθελα να σας ρωτήσω κατά πόσο είναι ασφαλής η ελληνική οικονομία στην περίπτωση που πράγματι αυτές οι προβλέψεις, οι κακές προβλέψεις, επαληθευτούν.
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* , Η ελληνική οικονομία είναι σήμερα πολύ πιο ασφαλής, πατάει σε πολύ πιο στέρεα πόδιασε σχέση με την κατάσταση στην οποία βρισκόταν όταν ήρθαμε στα πράγματα. Ευτυχώς, θα έλεγα, διότι πράγματι καλούμαστε να διαχειριστούμε μία εξαιρετικά δύσκολη και σύνθετη συγκυρία.
Καταρχάς, ο στασιμοπληθωρισμός αναφέρεται σε ένα οικονομικό φαινόμενο όπου έχουμε πληθωρισμό σε συνδυασμό με αναιμική ανάπτυξη, ενδεχομένως και ύφεση. Δεν έχουμε καμία τέτοια ένδειξη ότι αυτό είναι ένα πρόβλημα το οποίο θα μας απασχολήσει το ερχόμενο διάστημα. Το αντίθετο θα σας έλεγα, δεν θα εκπλαγώ καθόλου αν τελικά η ελληνική οικονομία αναπτυχθεί με γρηγορότερους ρυθμούς από αυτούς που προβλέπουν οι ξένοι οίκοι, η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Το λέω αυτό διότι έχουμε εξαιρετικά ενθαρρυντικά νέα από τον τουρισμό αλλά και από το μέτωπο των επενδύσεων, για αυτό και είμαι συγκρατημένα αισιόδοξος ότι θα έχουμε μια καλή, μια ρωμαλέα ανάπτυξη και το 2022. Ήδη το ’21 εκπλήξαμε πολύ ευχάριστα, ξεπερνώντας κατά πολύ τις προβλέψεις οι οποίες είχαν γίνει στην αρχή της χρονιάς.
Ο πληθωρισμός, τώρα, είναι ένα ευρωπαϊκό φαινόμενο. Ένα παγκόσμιο φαινόμενο, αλλά σίγουρα κι ένα ευρωπαϊκό φαινόμενο. Και ένας τρόπος υπάρχει μόνο να τον ελέγξουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο και αυτός είναι μέσα από την αύξηση των επιτοκίων.
Το χρήμα θα γίνει πιο ακριβό, είναι κάτι το οποίο συμβαίνει παντού στον κόσμο και η αμερικανική Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε αύξηση επιτοκίων. Το ίδιο θα γίνει και στην Ευρώπη. Αυτό σίγουρα θα προκαλέσει ένα πρόσθετο κόστος στις επιχειρήσεις, στα νοικοκυριά αλλά και στο κράτος. Όμως, σε καμία περίπτωση αυτό δεν είναι προάγγελος μίας απόκλισης της ελληνικής οικονομίας από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές.
Όπως ξέρετε και όπως γνωρίζουμε πια καλά, η ενισχυμένη εποπτεία τελειώνει τον Αύγουστο. Αυτό σημαίνει ότι κλείνει ένας 12ετής κύκλος για την ελληνική οικονομία, η οποία αντιμετωπίζεται πια ως μια κανονική ευρωπαϊκή οικονομία και όχι ως μια ειδική εξαίρεση.
Πράγματι έχουμε ακόμα ένα ονομαστικό χρέος το οποίο είναι μεγάλο ως ποσοστό του ΑΕΠ, μειώνεται όμως με πολύ γρήγορους ρυθμούς, επειδή ακριβώς αυξάνεται το ονομαστικό ΑΕΠ με γρήγορους ρυθμούς. Τα δε spreads δεν μας προκαλούν αυτή τη στιγμή κάποια ιδιαίτερη ανησυχία και δεν υπάρχει καμία εικόνα από τις αγορές ότι η Ελλάδα είναι ειδική περίπτωση ανησυχίας. Αντίθετα -θα σας έλεγα- αυτό θα πρέπει να ισχύει για άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Δεν χρειάζεται να μπούμε εδώ σε ονοματολογία.
Κατά συνέπεια, η αύξηση των επιτοκίων είναι απαραίτητη για να συγκρατήσουμε τον πληθωρισμό, είναι αποφάσεις που δεν παίρνονται πια σε εθνικό αλλά σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το κύριο μέλημα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είναι η σταθερότητα των τιμών και πώς θα επανέλθουμε σε έναν πληθωρισμό κοντά στο 2%. Και από εκεί και πέρα, κάθε χώρα κρατάει στη “φαρέτρα” εκείνα τα όπλα για να μπορεί να στηρίξει νοικοκυριά και επιχειρήσεις απέναντι σε αυτές τις αυξήσεις.
Και θέλω να τονίσω εδώ ότι η Ελληνική Κυβέρνηση έχει κάνει πολλά σε αυτή την κατεύθυνση. Έχει στηρίξει το διαθέσιμο εισόδημα, καταρχάς μέσω μειώσεων φόρων. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η κυβέρνηση αυτή ήταν απολύτως συνεπής στις προεκλογικές τις δεσμεύσεις.
Στην περίπτωση δε του ΕΝΦΙΑ, μειώσαμε τον ΕΝΦΙΑ περισσότερο από όσο είχαμε δεσμευτεί, ακριβώς γιατί με αυτό τον τρόπο προσθέτουμε διαθέσιμο εισόδημα στις τσέπες, πρακτικά, όλων των νοικοκυριών.
Αυξήσαμε τον βασικό μισθό παραπάνω από αυτό το οποίο μας ζητούσαν κοινωνικοί εταίροι και προεξοφλούσε η αγορά. Γιατί ξέρουμε ότι σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία πρέπει να στηρίξουμε το διαθέσιμο εισόδημα χωρίς όμως -το τονίζω- να μπούμε σε έναν φαύλο κύκλο όπου θα κυνηγάμε μονίμως τον πληθωρισμό μέσα από οριζόντιες μειώσεις φόρων και επιδόματα τα οποία δεν μπορούμε να αντέξουμε δημοσιονομικά.
Για αυτό και έχουμε πει πολλές φορές ότι δεν θα προχωρήσουμε σε οριζόντιες μειώσεις Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης ή ΦΠΑ, ακριβώς γιατί με αυτό τον τρόπο ουσιαστικά δεν μπορούμε να είμαστε στοχευμένοι, επιβραβεύουμε περισσότερο τους έχοντες και κατέχοντες από αυτούς που έχουν παραπάνω ανάγκη. Και βέβαια είναι μέτρα τα οποία έχουν πολύ μεγάλο δημοσιονομικό αποτύπωμα.
*Σπύρος Δημητρέλης:* Κύριε Πρόεδρε, μιλήσατε για την επικείμενη έξοδο της χώρας από την ενισχυμένη εποπτεία όπου -όπως είπατε- κλείνει και ένας 12ετής κύκλος μίας οικονομικής περιπέτειας μεγάλης της χώρας και έχετε περιγράψει έναν εθνικό στόχο ο οποίος είναι η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας μέσα στο 2023, η οποία θα έχει πολλαπλασιαστικά θετικά οφέλη για τα εισοδήματα και γενικότερα για την οικονομία.
Σάς φοβίζει το ενδεχόμενο, αυτός ο στόχος να τεθεί σε κίνδυνο; Υπάρχει κάτι το οποίο μπορεί να τον θέσει σε αμφισβήτηση;
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Θα σας έλεγα πως όχι, δεν υπάρχει κάτι το οποίο να μπορώ να δω αυτή τη στιγμή που να με κάνει να πιστεύω ότι δεν θα μπορέσουμε να πετύχουμε αυτόν τον στόχο.
Ο στόχος αυτός είναι συνάρτηση δύο παραγόντων. Νομίζω είναι συνάρτηση αφενός της οικονομικής πορείας, κυρίως των δημόσιων οικονομικών, όπου νομίζω ότι έχουμε πετύχει μεγάλη πρόοδο: και η αποκλιμάκωση του πρωτογενούς ελλείμματος το ’22 θα είναι σημαντική και το ’23 θα κάνουμε ακόμα μεγαλύτερη πρόοδο και η μείωση του χρέους θα είναι σημαντική.
Και οι δείκτες οι οποίοι δείχνουν τον ποιοτικό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας, εξακολουθούν να κινούνται όλοι προς την σωστή κατεύθυνση. Αναφέρομαι ειδικά στη σημαντική αύξηση των επενδύσεων ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Και βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχουμε στη διάθεση μας πολλούς πόρους για επενδύσεις: ιδιωτικούς, δημόσιους, ευρωπαϊκούς. Η χώρα ήταν η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα της οποίας εγκρίθηκε το ΕΣΠΑ, το Εθνικό Σχέδιο Περιφερειακής Ανάπτυξής. Έχουμε λαμβάνειν 30 δισεκατομμύρια από το Ταμείο Ανάκαμψης και είμαστε σε πολύ καλό δρόμο, καθώς έχει εκταμιευθεί η προκαταβολή και η πρώτη δόση. Υπάρχουν, δηλαδή, πολλά κεφάλαια τα οποία θα μας βοηθήσουν να κινητοποιήσουμε αυτόν τον ουσιαστικό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας.
Και βέβαια, μέσα στο ’23 θα έχει κλείσει και το ζήτημα που αφορά την πολιτική σταθερότητα. Διότι και αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα το οποίο σίγουρα θα προσμετρηθεί από τις αγορές, κατά πόσο θα μπορούμε να συνεχίσουμε με μια Κυβέρνηση -όπως εκτιμώ ότι θα γίνει τελικά- η οποία είναι αποφασισμένη, με ταχύτητα, να υλοποιήσει τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις.
*Σπύρος Δημητρέλης:* Κύριε Πρόεδρε, είστε ευχαριστημένος από τον ρυθμό με τον οποίο «τρέχουν» τα προγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης; Διότι η αγορά διψάει για ρευστό. Έχει τον τουρισμό βέβαια, ο οποίος πηγαίνει, ευτυχώς, πάρα πολύ καλά, αλλά ο δεύτερος πόλος ρευστότητας και ενίσχυσης της οικονομίας είναι το Ταμείο Ανάκαμψης. Είστε ευχαριστημένος από τον ρυθμό που τρέχει;
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Είμαστε από τους πρωταθλητές στην Ευρώπη στην εκταμίευση του Ταμείου Ανάκαμψης και βέβαια το Ταμείο Ανάκαμψης έχει σημαντικές και αυστηρές αιρεσιμότητες. Για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες ισχύει αυτό, όχι μόνο για την Ελλάδα.
Άρα ξέρουμε πάρα πολύ καλά ποιους στόχους πρέπει να πετύχουμε για να εκταμιεύουμε τις δόσεις του Ταμείου Ανάκαμψης. Μέχρι στιγμής, έχουμε τηρήσει στο ακέραιο τα χρονοδιαγράμματά μας. Και οι όποιες μικρές καθυστερήσεις δεν οφείλονταν σε μας, αλλά σε διαδικασίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ταυτόχρονα, όπως σας είπα, ο Αναπτυξιακός Νόμος θα αρχίσει να «τρέχει» σύντομα, περιμέναμε την ολοκλήρωση του ΕΣΠΑ. Όπως θα αρχίσουν να κινούνται κεφάλαια και από το ίδιο το ΕΣΠΑ, τα οποία είναι πολύ σημαντικά, καθώς το πρώτο πρόγραμμα το οποίο εγκρίθηκε ήταν το πρόγραμμα της Ανταγωνιστικότητας.
Αλλά συνέχεια, όπως βλέπετε, «τρέχουν» προγράμματα τα οποία στοχεύουν στην τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας, αλλά και στην επίτευξη άλλων συναφών στόχων. Να αναφέρω, για παράδειγμα, το πρόγραμμα της αντικατάστασης των ηλεκτρικών συσκευών. Πολύ σημαντικό πρόγραμμα το οποίο μας επιτρέπει να μειώσουμε το ενεργειακό μας αποτύπωμα, να μειώσουν τα νοικοκυριά την κατανάλωση ρεύματος με συσκευές που εξασφαλίζουν πολύ μεγαλύτερη οικονομία, πολλές δουλειές για όλους τους επαγγελματίες οι οποίοι λειτουργούν στο δίκτυο διανομής αλλά και εγκατάστασης και απόσυρσης των παλιών κλιματιστικών.
Τέτοιου είδους προγράμματα, όπως και το «Εξοικονομώ» το οποίο και αυτό τρέχει με πολύ μεγάλη ταχύτητα, είναι προγράμματα τα οποία προσφέρουν πόρους, κινητοποιούν πόρους, ιδιωτικούς αλλά και ευρωπαϊκούς, στην κατεύθυνση στην οποία θέλουμε να κινηθούμε.
*Σπύρος Δημητρέλης:* Στο θέμα της ενεργειακής κρίσης, παίρνουμε κάποια μηνύματα από ξένες χώρες που προειδοποιούν τους πολίτες τους για έναν πολύ δύσκολο χειμώνα. Δηλαδή αφήνουν να εννοηθεί ότι πιθανόν υπάρχει ο κίνδυνος να υπάρξουν και ελλείψεις ενεργειακών πόρων, όπως φυσικού αερίου. Θα ήθελα να σας ρωτήσω αν υπάρχει κίνδυνος για την ενεργειακή επάρκεια της χώρας και ποια μέτρα παίρνει η κυβέρνηση, ποιος είναι ο σχεδιασμός της προς αυτή την κατεύθυνση για την ενεργειακή επάρκεια;
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Είμαστε καλυμμένοι και για το χειρότερο δυνατό σενάριο που δεν είναι άλλο από την πλήρη διακοπή φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Ευρώπη και κατά συνέπεια προς τη χώρα μας.
Δεν εκτιμώ ότι αυτό θα γίνει, αλλά είμαστε έτοιμοι και γι’ αυτό το ενδεχόμενο και έχουμε όλες τις επιλογές στο τραπέζι. Και βέβαια έχουμε τη δυνατότητα, σε αντίθεση με άλλες χώρες, να μπορούμε να εισάγουμε υγροποιημένο φυσικό αέριο, καθώς είμαστε χώρα πρώτης εισόδου για LNG στο ευρωπαϊκό δίκτυο.
Εκτιμώ ότι δεν είναι κάτι το οποίο θα γίνει. Εμένα περισσότερο με απασχολούν οι τιμές της ενέργειας και λιγότερο η διαθεσιμότητά της, εκεί έχουμε το μεγάλο πρόβλημα αυτή τη στιγμή. Αλλά σε κάθε περίπτωση, θέλω να διαβεβαιώσω τους Έλληνες πολίτες και τις επιχειρήσεις ότι δεν θα υπάρχει κανένα ζήτημα επάρκειας ενέργειας ακόμα και στο χειρότερο σενάριο, το οποίο -τονίζω- θα είναι ένα πάρα πολύ δύσκολο σενάριο για την Ευρώπη. Θα είμαστε καλυμμένοι, θα τα βγάλουμε πέρα.
*Σπύρος Δημητρέλης:* Ωραία, τώρα στα εθνικά μας θέματα, κ. Πρόεδρε, θα ήθελα να σας ρωτήσω το εξής: έχουμε από τη μία μεριά την τουρκική προκλητικότητα η οποία έχει φτάσει πλέον σε πάρα πολύ υψηλά επίπεδα. Από την άλλη υπήρξε μια στρατηγική από την κυβέρνηση όπου οικοδομήθηκαν συμμαχίες -πολύ πετυχημένα θα έλεγα εγώ- ότι έχει γίνει αμυντική συμφωνία με τη Γαλλία και είχαμε και μία στρατηγική -θα έλεγα- απόφαση της κυβέρνησης να ταχθεί ξεκάθαρα κατά της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, απόφαση η οποία επικρίθηκε από κάποιους από την αντιπολίτευση.
Θα ήθελα να σας ρωτήσω, στην περίπτωση που τελικά βρεθούμε αντιμέτωποι με μία εθνική πρόκληση μέσα στο επόμενο διάστημα, όλες αυτές οι κινήσεις και η στάση που πήραμε για την Ουκρανία, πιστεύετε ότι θα είναι μία επένδυση που θα αποδώσει;
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Η χώρα πρέπει να είναι από τη σωστή πλευρά της Ιστορίας, όχι μόνο γιατί αυτό είναι το ηθικά ορθό, αλλά και γιατί αυτό είναι το ωφέλιμο για τα εθνικά συμφέροντα.
Όταν σήμερα αναδεικνύουμε τον τουρκικό επεκτατισμό στην Ανατολική Μεσόγειο τον αντιπαραβάλουμε, σε έναν βαθμό, με αυτό το οποίο έγινε στη Ρωσία και την Ουκρανία. Και αυτό είναι κάτι το οποίο οι εταίροι μας το αντιλαμβάνονται.
Δεν γίνεται σήμερα, είναι αδιανόητο να συζητάει οποιοσδήποτε για αλλαγή συνόρων. Άρα οποιαδήποτε αμφισβήτηση της εθνικής μας κυριαρχίας, με οποιαδήποτε δικαιολογία, είναι παντελώς αδιανόητη και καταδικαστέα εξ αρχής. Είναι μια συζήτηση την οποία κανείς ποτέ δεν πρόκειται καν να δεχθεί να κάνει. Δεν αναφέρομαι για την Ελλάδα, αναφέρομαι και για τους εταίρους μας.
Η θέση της χώρας, σήμερα, είναι γεωπολιτικά ενισχυμένη. Και ως προς τις σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες, είχαμε μία πολύ επιτυχημένη επίσκεψη στις ΗΠΑ, η οποία επανεπιβεβαίωσε το στρατηγικό βάθος των σχέσεών μας. Αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί έχουν στηρίξει ανεπιφύλακτα την Ελλάδα, όπως έχουν κάνει πια θα έλεγα και όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς τις διμερείς τους τοποθετήσεις. Όλοι καταλαβαίνουν ότι αυτή η ακραία τουρκική ρητορική έχει ξεπεράσει τα όρια και προφανώς δεν μπορεί να οδηγήσει τελικά την Τουρκία πουθενά.
Αυτή είναι -όπως σας είπα- μια μακροπρόθεσμη επένδυση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής στην ενίσχυση της χώρας ως παράγοντα σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή η οποία, όμως, έρχεται και συνδέεται και με την πρόοδο που έχουμε κάνει στο οικονομικό επίπεδο.
Διότι αν η Ελλάδα εξακολουθούσε να είναι υπό επιτήρηση, εξακολουθούσε να είναι το «μαύρο πρόβατο» της Ευρώπης, δεν θα μπορούσαμε να είχαμε την ίδια αξιοπιστία όταν διεκδικούμε υποστήριξη στα γεωπολιτικά μας δίκαια.Δεν θα είχαμε βέβαια και τις ίδιες δυνατότητες να επενδύσουμε στην εθνική μας άμυνα, όπως το έχουμε κάνει τα τελευταία τρία χρόνια.
*Σπύρος Δημητρέλης:* Να πάμε στα πολιτικά, δεν μπορώ να μην σας ρωτήσω για το θέμα των πρόωρων εκλογών. Η αξιωματική αντιπολίτευση υποστηρίζει ότι υπό την πίεση της κρίσης της ακρίβειας, θα «δραπετεύσει η κυβέρνηση» μέσω εκλογών, το ερχόμενο φθινόπωρο.
Από την άλλη, ξεκαθαρίζετε ότι θα εξαντλήσει η κυβέρνηση την τετραετία, θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας οι εκλογές. Ωστόσο έχετε αφήσει κάποιες υπόνοιες ότι μπορεί τελικά να πάμε σε πρόωρες εκλογές. Είπατε εφόσον οξυνθεί το πολιτικό κλίμα και πάμε σε μια παρατεταμένη περίοδο πολιτικής όξυνσης.
Με δεδομένο ότι η αγορά, οι επιχειρήσεις, οι επιχειρηματίες θέλουν να μάθουν πότε θα γίνουν οι επόμενες εκλογές, δηλαδή αν θα γίνουν νωρίτερα, αν θα γίνουν στην ώρα τους, διότι από αυτό εξαρτάται και η υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων, γενικότερα η πορεία της χώρας, θα ήθελα να σας ρωτήσω: ποιο είναι ακριβώς το κριτήριο που εσείς θεωρείτε, θα μπορούσε να σας οδηγήσει στην απόφαση πρόωρων εκλογών;
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Το έχω πει πολλές φορές ότι πρόθεσή μου είναι να εξαντλήσω την τετραετία, διότι θεωρώ ότι αυτό είναι το θεσμικά ορθό και επιβεβλημένο.
Θέλω, επίσης, να θυμίσω ότι είχα πολλές «ευκαιρίες» να κάνω εκλογές σε μία περίοδο που οι δημοσκοπήσεις ήταν εξαιρετικά βολικές για τη Νέα Δημοκρατία και δεν το έκανα διότι δεν μπορώ να βάζω στο ζύγι το κομματικό συμφέρον εις βάρος του εθνικού συμφέροντος.
Ταυτόχρονα όμως έχω πει ότι, ναι, μία παρατεταμένη προεκλογική περίοδος σε μεγάλη ένταση αντιπαράθεσης σίγουρα είναι κάτι το οποίο η χώρα δεν χρειάζεται. Αλλά αυτό είναι μία έκκληση προς την αντιπολίτευση, να μπορούμε να συζητήσουμε με λογική και με μέτρο και με αντιπαράθεση, όποτε αυτή χρειάζεται, τις πολιτικές μας διαφωνίες. Και υπάρχουν, δόξα τω Θεώ, ουκ ολίγες μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης οι οποίες θα είναι αντικείμενο τέτοιων συζητήσεων.
Πάρτε για παράδειγμα το σημαντικότατο νομοσχέδιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, το οποίο θα έχει ψηφιστεί εντός του Ιουλίου. Θα είναι και αυτό ένα μέτρο του πώς αντιλαμβάνεται η αντιπολίτευση την πολιτική αντιπαράθεση και πόσο τελικά επιδιώκει να οξύνει τα πράγματα.
Άρα, θα επαναλάβω αυτό το οποίο έχω πει πολλές φορές: ναι, θέλω να πάω στο τέλος της τετραετίας, αλλά κάνω και μία έκκληση προς όλους να μην οξύνουν τα πράγματα σε τέτοιο βαθμό που θα καταλήξουμε να έχουμε μία πολύ παρατεταμένη προεκλογική περίοδο μεγάλης έντασης, η οποία το μόνο που θα κάνει είναι να οξύνει την πολιτική αντιπαράθεση σε τέτοιο βαθμό που τελικά θα οδηγήσει πολίτες να μην ασχολούνται και να μην ενδιαφέρονται για τα πολιτικά τεκταινόμενα.
Εξάλλου το φαινόμενο της Γαλλίας, κυρίως ως προς την αποχή η οποία παρατηρήθηκε, είναι πολύ νωπό για να το αγνοήσουμε.
*Σπύρος Δημητρέλης:* Κύριε Πρόεδρε, η τελευταία μου ερώτηση: είθισται να ερωτάται ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ αν θα συνεργαστεί μαζί σας μετά τις εκλογές. Απαντά ότι «εγώ δεν πρόκειται να συνεργαστώ με τον κ. Μητσοτάκη Πρωθυπουργό».
Εγώ θα ήθελα να ρωτήσω εσάς, διότι γίνονται ερωτήσεις προς την ελάσσονα αντιπολίτευση, αλλά πρέπει να ερωτηθεί και το κόμμα το οποίο, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, θα είναι πρώτο.
Αυτό που θα ήθελα να σας ρωτήσω: είναι η αυτοδυναμία αυτοσκοπός από την πλευρά σας, το οποίο σημαίνει ότι αν δεν υπάρξει μία συνεργασία και στις δεύτερες κάλπες μπορεί να πάμε και σε τρίτες; Ή υπάρχει κάποιο κριτήριο το οποίο εσείς θέτετε προκειμένου να συνεργαστείτε με την αντιπολίτευση για να γίνει κυβέρνηση; Ποιο θα είναι το κριτήριο;
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Οι εκλογές απέχουν πολύ ακόμα για να μπαίνουμε στις λεπτομέρειες αυτής της συζήτησης. Θα πω μόνο το εξής: η απλή αναλογική δεν ήταν ποτέ επιλογή μου. Και μάλιστα εξακολουθώ να επιμένω, ακόμα περισσότερο τώρα που αντιμετωπίζουμε μεγάλες κρίσεις, ότι είναι ένα εκλογικό σύστημα καταστροφικό για τη χώρα. Διότι μας εγκλωβίζει σε συμμαχίες εξαιρετικά σύνθετες και πολλές φορές καθιστά και μικρά κόμματα ρυθμιστές των πολιτικών εξελίξεων, με κριτήρια τα οποία δεν ωφελούν πάντα το εθνικό και το δημόσιο συμφέρον.
Άρα, εγώ έχω μια πολύ ξεκάθαρη άποψη για την απλή αναλογική. Την ίδια άποψη φαντάζομαι ότι είχε και το ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ, διότι δεν την είχε ψηφίσει. Και γι’ αυτό και επιμένω στην ανάγκη στη δεύτερη κάλπη -στην πρώτη κάλπη φαντάζομαι ότι θα είναι κάτι εξαιρετικά δύσκολο- να προκύψει μια κυβέρνηση η οποία να εγγυάται σταθερότητα και αποτελεσματικότητα.
Μιλάω για την αυτοδύναμη Ελλάδα και για μία κυβέρνηση η οποία μπορεί να είναι, τυπικά, μια κυβέρνηση πλειοψηφίας, της Νέας Δημοκρατίας, έχω αποδείξει όμως ότι δεν έχω καμία δυσκολία να αξιοποιήσω στελεχιακό δυναμικό και από άλλους χώρους πέραν της Νέας Δημοκρατίας και να αξιοποιήσω πραγματικά τους καλύτερους. Και αυτό θα κάνω εφόσον με εμπιστευθεί και πάλι ο ελληνικός λαός μετά τις -λογικά- μεθεπόμενες εκλογές.
Από εκεί και πέρα δεν θα πω τίποτα παραπάνω πέραν του ότι ο κυρίαρχος λαός είναι αυτός ο οποίος θα καθορίσει τις εξελίξεις και θα επιλέξει τελικά αν αυτό το οποίο εγώ πιστεύω ότι πρέπει να γίνει, πιστεύουμε εμείς ως Νέα Δημοκρατία ότι πρέπει να γίνει, είναι και αυτό τελικά το οποίο θα επιλέξουν οι πολίτες.
Προσοχή όμως: δείτε τι γίνεται σήμερα στη Γαλλία. Η Γαλλία κινδυνεύει να εγκλωβιστεί σε μια απόλυτη παράλυση. Όπου ναι μεν ο Πρόεδρος Macron κερδίζει τις εκλογές, πλην όμως, μη έχοντας καθαρή πλειοψηφία στη Βουλή, θα έχει πάρα πολύ μεγάλη δυσκολία να υλοποιήσει το νομοθετικό του έργο.
Ο ίδιος, ισχυρός σε θέματα που άπτονται της αρμοδιότητάς του -σε ένα διαφορετικό σύστημα από το ελληνικό- σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, άμυνας, σταθερός και πιστός φίλος της Ελλάδας, πλην όμως στην εσωτερική μεταρρυθμιστική του ατζέντα με πολύ μεγάλες δυσκολίες εξεύρεσης των κατάλληλων συμμαχιών.
Είναι αυτό το οποίο χρειαζόμαστε σήμερα στη χώρα μας, σε μια εποχή κρίσης όπου η σταθερότητα και η αποτελεσματικότητα και το σταθερό χέρι στο τιμόνι της χώρας είναι το βασικό ζητούμενο; Αυτό, τελικά, θα αποφασίσουν οι Έλληνες πολίτες όταν έρθει η ώρα των εκλογών.
*Σπύρος Δημητρέλης:* Κύριε Πρόεδρε, να σας ευχαριστήσω πάρα πολύ για αυτή την πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση την οποία είχαμε και για τη φιλοξενία.
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Κι εγώ σας ευχαριστώ.
—