Οι λίμνες στεγνώνουν

2024/08/26 at 8:05 ΜΜ 26/08/2024 newsroomΟι λίμνες μας δεν αποτελούν τόσο μεγάλο αξιοθέατο όσο σε άλλες χώρες, αλλά με την κλιματική αλλαγή και την εκτεταμένη ανομβρία και μειώνονται τα αποθέματά τους, είτε είναι τεχνητές ή φυσικές.
Τι θα γίνει όμως αν στεγνώσουν εντελώς; Ακούγεται σαν ταινία καταστροφής, αλλά η αλήθεια είναι ότι έχει αρχίσεις να καταγράφεται ως πιθανότητα. Η κλιματική αλλαγή στεγνώνει τις λίμνες η κατάσταση δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερη. Ο πλανήτης μας θερμαίνεται όλο και περισσότερο. Σύμφωνα με τη NASA και τη NOAA, η μέση παγκόσμια θερμοκρασία έχει αυξηθεί κατά περισσότερο από 1°C από τα τέλη του 19ου αιώνα, με το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης της θερμοκρασίας να συμβαίνει τις τελευταίες δεκαετίες. Αυτή η αύξηση της θερμοκρασίας προκαλεί περισσότερες ξηρασίες και λιγότερες βροχοπτώσεις σε πολλά μέρη του κόσμου. Όταν μια χώρα, όπως η Ελλάδα, δέχεται λιγότερες βροχοπτώσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι λίμνες και οι ταμιευτήρες χάνουν νερό από την εξάτμιση και τη μειωμένη εισροή από τα ρέματα και τα ποτάμια. Πολλές μεγάλες λίμνες και αποταμιευτήρες νερού εξαρτώνται από το λιωμένο νερό του χιονιού και έχουν υποστεί δραματική μείωση καθώς οι χειμώνες γίνονται θερμότεροι και το χιόνι μειώνεται.
Αλλά είναι λάθος να εμμένουμε μόνον στην Ελλάδα. Η μεγάλη λίμνη του Σολτ Λέικ στη Γιούτα των ΗΠΑ βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην ανοιξιάτικη τήξη του χιονιού από τα βουνά για εισροή. Με τις θερμότερες θερμοκρασίες και τις λιγότερες χιονοπτώσεις, λιγότερο νερό εισέρχεται στη λίμνη κάθε χρόνο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η στάθμη της λίμνης να μειώνεται σταθερά, χρόνο με το χρόνο. Άλλες εμβληματικές λίμνες, όπως η λίμνη Mead και η λίμνη Powell κατά μήκος του ποταμού Κολοράντο, επίσης συρρικνώνονται λόγω της μεγάλης ξηρασίας στις Δυτικές ΗΠΑ, η οποία σύμφωνα με έρευνες είναι η χειρότερη ξηρασία των τελευταίων 1.200 ετών. Η Σολτ Λέικ συρρικνώνεται: όλοι οι συναγερμοί είναι ενεργοποιημένοι Η Μεγάλη Αλυκή στη Γιούτα έχει φτάσει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, γεγονός που οδηγεί σε ανησυχίες για σοβαρά οικολογικά προβλήματα. Τον Ιούλιο του 2022, η στάθμη της λίμνης έφτασε για πρώτη φορά τα 1227,3 μέτρα, αφού έφτασε στο ελάχιστο επίπεδο το 1963. Σήμερα η Μεγάλη Αλμυρή Λίμνη έχει χάσει σχεδόν τα δύο τρίτα του νερού της από την άφιξη των Ευρωπαίων στην περιοχή. Η σημαντική συρρίκνωση εκθέτει ωστόσο όλο και περισσότερο τον πυθμένα της λίμνης στον αέρα.
Αλλά ο κίνδυνος δεν σταματά εδώ. Με την υποχώρηση της στάθμης του νερού η σκόνη από τον κηλιδωμένο πυθμένα μιας λίμνης αποτελεί σημαντική απειλή για την υγεία. Οι συγκεντρώσεις αρσενικού και άλλων επιβλαβών μετάλλων στον αέρα μπορεί να αυξηθούν προκαλώντας αναπνευστικά προβλήματα καθώς και κακές επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων που ζουν κοντά στη λίμνη. Μαζί με τη λίμνη, η πτώση της είναι επίσης κακά νέα για εκατομμύρια πουλιά που ζουν σε αυτή τη λίμνη για αναπαραγωγή και τροφή.
ΣΤΗ Σολτ Λέικ Οι ειδικοί προβλέπουν ότι υπάρχουν περίπου 10 εκατομμύρια αποδημητικά πουλιά στη λίμνη, τα οποία είναι πελεκάνοι, κύκνοι, χήνες, πάπιες και γλάροι. Το μόνο μέτρο που προτάθηκε ήταν απελπιστικό, αλλά τώρα δεν είναι καν εφικτό Ένας προτεινόμενος αγωγός για την άντληση θαλασσινού νερού από τον Ειρηνικό Ωκεανό στη Μεγάλη Αλυκή δεν αποτελεί βιώσιμη λύση, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη. Ο αγωγός θα απαιτούσε τεράστια ποσότητα ενέργειας για την άντληση νερού πάνω από 600 μίλια ανηφορικής διαδρομής προς τη λίμνη. Η έρευνα του Rob Sowby, επίκουρου καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Brigham Young, διαπίστωσε ότι ο αγωγός θα κόστιζε τουλάχιστον 300 εκατομμύρια δολάρια ετησίως μόνο για την ηλεκτρική ενέργεια που απαιτείται για τη λειτουργία του. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι χρειάζεται τεράστια ποσότητα ενέργειας για την άντληση νερού σε τόσο μεγάλη απόσταση και σε ανηφόρα. Στην πραγματικότητα, η απαιτούμενη ενέργεια θα ήταν περίπου το 11% της συνολικής ενεργειακής ζήτησης της Γιούτα. Αυτό είναι ένα απίστευτα υψηλό ποσό που αφιερώνεται σε ένα μόνο έργο. Η μελέτη δείχνει ότι ακόμη και στο καλύτερο δυνατό σενάριο, ο αγωγός δεν είναι οικονομικά αποδοτικός ή ενεργειακά αποδοτικός. Ο Sowby δήλωσε ότι η πρόταση αντιπροσωπεύει “μαθηματικά μηχανικής back-of-the-napkin για τη θεωρητική ελάχιστη ενέργεια για έναν αγωγό”. Στην πραγματικότητα, η κατασκευή του θα ήταν πολύ πιο περίπλοκη. Η μελέτη δείχνει ουσιαστικά ότι η ιδέα του αγωγού δεν είναι εφικτή όταν αναλύονται το κόστος και η ενέργεια.
Οι λίμνες ανά τον κόσμο στεγνώνουν χωρίς θεραπεία, και η έλλειψη χιονιού ή βροχής επιδεινώνει την κατάσταση. Ποιος θα σκεφτόταν ότι θα μπορούσαμε να τις γεμίσουμε με αυτό των θαλασσών; Φυσικά, μια τρελή ιδέα που έχει αποδειχθεί αναποτελεσματική και, κυρίως, αντιπαραγωγική. Αλλά μήπως είναι και η πιο ρεαλιστική;