2024/11/23 at 6:50 ΜΜ 23/11/2024 newsroomΤα δικαιώματα των εργαζομένων στο σεξ και οι νόμοι που τα διέπουν ποικίλλουν ανά
τον κόσμο. Παρά το γεγονός ότι θεωρείται το αρχαιότερο επάγγελμα στον κόσμο, η
αγορά και πώληση σεξουαλικών υπηρεσιών παραμένει εντελώς παράνομη σε πολλές
χώρες. Ωστόσο, υποστηρικτές των δικαιωμάτων των εργαζομένων στο σεξ και
οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν καταγγείλει την ποινικοποίηση της
συναινετικής εργασίας στο σεξ και έχουν παροτρύνει τις κυβερνήσεις να παρέμβουν
για να μετριάσουν τον κίνδυνο εκμετάλλευσης. Ορισμένες χώρες έχουν βρει τρόπους
να αγκαλιάσουν τη βιομηχανία μέσω ποικίλων νομικών πλαισίων,
συμπεριλαμβανομένης της ρυθμιζόμενης νομιμοποίησης και της στόχευσης της
πελατείας και όχι των ίδιων των εργαζομένων στο σεξ.
Στις χώρες που προσανατολίζονται στη νομιμοποίηση, η αγορά και η πώληση
σεξουαλικών υπηρεσιών δεν είναι μόνο νόμιμη αλλά και ρυθμίζεται από την
κυβέρνηση. Σε ορισμένες από αυτές τις χώρες, η λειτουργία οίκων ανοχής και η
προσέλκυση σεξ από εργαζόμενη στο σεξ είναι επίσης νόμιμη. Οι ρυθμίσεις
διαφέρουν από χώρα σε χώρα και μπορεί να περιλαμβάνουν την απαίτηση από τους
εργαζόμενους στο σεξ να εγγραφούν ή τον περιορισμό της νόμιμης σεξουαλικής
εργασίας σε μια συγκεκριμένη περιοχή.
Σε ορισμένες χώρες, η νομοθεσία για την εργασία στο σεξ διαφέρει ανάλογα με την
πολιτεία ή την επικράτεια. Στην Αυστραλία, για παράδειγμα, η εργασία του σεξ είναι
πλήρως νόμιμη μόνο στο Κουίνσλαντ και οι εργαζόμενοι στο σεξ και οι οίκοι ανοχής
απαιτείται να διαθέτουν άδεια. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Νεβάδα είναι η μόνη
πολιτεία με νομικά ρυθμιζόμενη εργασία του σεξ.
Με την ανάπτυξη της διαδικτυακής σεξουαλικής εργασίας, η νόμιμη αγορά στην
Ολλανδία έχει φτάσει σε ένα σταυροδρόμι. Ένας πρόσφατα προτεινόμενος νόμος θα
επέτρεπε στους αδειούχους εργαζόμενους στο σεξ να εργάζονται από τα σπίτια τους,
αλλά αντιμετωπίστηκε με ανάμεικτη υποδοχή. Οι παραδοσιακοί οίκοι ανοχής
“αντικαθίστανται όλο και περισσότερο από εργαζόμενους στο σεξ που κλείνουν
πελάτες μέσω διαδικτύου και τους βλέπουν στο σπίτι”, αναφέρει η εφημερίδα
Telegraph. Μερικές ολλανδικές πόλεις εκδίδουν ήδη άδειες για τους φορείς παροχής
σεξουαλικών υπηρεσιών να εργάζονται από το σπίτι τους. Παρόλα αυτά, πολλοί από
τους 150 δήμους που συμμετείχαν στην έρευνα του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού
φορέα NOS, του μεγαλύτερου ειδησεογραφικού οργανισμού της Ολλανδίας, πίστευαν
ότι η νομιμοποίηση της εργασίας του σεξ στο σπίτι σε εθνική κλίμακα θα αποτελούσε
“ενόχληση” για τις κοινότητές τους.
Νόμιμη σε όλη τη χώρα: Γερμανία, Βολιβία, Κολομβία, Ισημερινός, Ερυθραία,
Ελλάδα, Ουγγαρία, Λίβανος, Μοζαμβίκη, Ολλανδία, Νέα Ζηλανδία, Παναμάς, Περού,
Σιέρα Λεόνε, Ελβετία, Τουρκία, Ουρουγουάη και Βενεζουέλα.
Νόμιμη σε ορισμένα κράτη/περιοχές: Αυστραλία, Ελ Σαλβαδόρ, Μεξικό, Ηνωμένες
Πολιτείες
Απελευθέρωση
Το πιο διαδεδομένο παγκοσμίως νομικό πλαίσιο για την εργασία του σεξ είναι η τάση
προς κατάργηση. Σύμφωνα με αυτή τη προσέγγιση, τόσο η αγορά όσο και η πώληση
σεξουαλικών υπηρεσιών είναι νόμιμες, αλλά “για να αποτραπεί η εκμετάλλευση των
εργαζομένων στο σεξ”, αναφέρει η Παγκόσμια Επιθεώρηση Πληθυσμού, “η δημόσια
προσέλκυση, η λειτουργία οίκων ανοχής και οι μορφές “οργάνωσης”, όπως η
μαστροπεία, η προμήθεια και η καταναγκαστική πορνεία, συνήθως απαγορεύονται”.
Αυτή η προσέγγιση περιγράφεται συχνά ως η μέση λύση μεταξύ ποινικοποίησης και
νομιμοποίησης. Ενώ οι υποστηρικτές της κατάργησης πιστεύουν ότι ορισμένες
εργαζόμενες στο σεξ επιλέγουν να εισέλθουν στο επάγγελμα, η πρακτική εξακολουθεί
να αποδοκιμάζεται. Πιστεύουν ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να επιτρέπουν την
εργασία του σεξ, εφόσον δεν παραβιάζει τη δημόσια ασφάλεια και η δημόσια
προσέλκυση παραμένει ποινικοποιημένη.
Η απελευθέρωση σε εθνικό επίπεδο καταγράφεται σε: Αλγερία, Αργεντινή, Αυστρία,
Μπαχάμες, Βέλγιο, Μπενίν, Μποτσουάνα, Βραζιλία, Βουλγαρία, Μπουρκίνα Φάσο,
Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, Χιλή, Κόστα Ρίκα, Κούβα, Κύπρος, Τσεχική
Δημοκρατία, Δανία, Δομινικανή Δημοκρατία, ΛΔ Κονγκό, Αιθιοπία, Εσθονία, Φίτζι,
Φινλανδία, Γουατεμάλα, Χονγκ Κονγκ, Ονδούρα, Ινδία, Καζακστάν, Κιργιστάν,
Λετονία, Λουξεμβούργο, Μακάο, Μαδαγασκάρη, Μαλάουι, Μάλι, Μάλτα, Μονακό,
Ναμίμπια, Νικαράγουα, Βόρεια Μακεδονία, Παραγουάη, Πολωνία, Πορτογαλία,
Ρουμανία, Σενεγάλη, Σιγκαπούρη, Νήσοι Σολομώντα, Νότιο Σουδάν, Ισπανία,
Τατζικιστάν, Ταϊλάνδη, Τιμόρ-Λέστε, Τόγκο, Ηνωμένο Βασίλειο, Ζάμπια
Απελευθέρωση σε ορισμένα κράτη/περιοχές: Αυστραλία, Ελ Σαλβαδόρ, Κένυα,
Μεξικό, Νιγηρία
Νεο-συντηριτισμός
Ο νέο-συντηριτισμός είναι μια ακόμη προσέγγιση στη νομοθεσία για την εργασία του
σεξ, γνωστή και ως σουηδικό, σκανδιναβικό ή μοντέλο End Demand. Προήλθε από
τη Σουηδία το 1999 και εφαρμόζεται σήμερα σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες.
Ασκούνται πιέσεις για νόμους που τιμωρούν τους πελάτες που ζητούν σεξουαλικές
υπηρεσίες, ενώ δεν τιμωρούν τους ίδιους τους εργαζόμενους στο σεξ. Θεωρούν ότι η
εργασία στο σεξ είναι βία κατά των εργαζομένων και δεν πιστεύουν ότι οι εργαζόμενοι
στο σεξ έχουν επιλογή στο θέμα. Ισχυρίζονται επίσης ότι προσφέρουν υπηρεσίες
εξόδου για όσους θέλουν να εγκαταλείψουν το επάγγελμα. Σύμφωνα με τις νέες
τάσεις, οι εργαζόμενοι στο σεξ “θεωρούνται νομικά άμεμπτοι όταν συλλαμβάνονται
επ’ αυτοφώρω”, ενώ οι νταβατζήδες και οι πελάτες διώκονται ποινικά, αναφέρει η
Παγκόσμια Επιθεώρηση Πληθυσμού. Αυτό το “αντίστροφο παραθυράκι” αποσκοπεί
στην “καταστολή της ζήτησης”.
Ενώ αυτό το πλαίσιο υποτίθεται ότι προορίζεται να υποστηρίξει την ασφάλεια και το
τέλος της εκμετάλλευσης, οι εργαζόμενοι στο σεξ σε όλο τον κόσμο “διαμαρτύρονται
για αυτό το μοντέλο από την εισαγωγή του”, δήλωσε η συλλογικότητα των
εργαζομένων στο σεξ Swarm. Σε μέρη όπου έχει εφαρμοστεί ή προταθεί, υπήρξε
“τεράστια αντίσταση από τους εργαζόμενους στο σεξ που επηρεάζονται
περισσότερο”. Είναι κατά του μοντέλου επειδή τους θέτει σε κίνδυνο. Παρόλο που
μπορεί να υπάρχουν λιγότεροι πελάτες, η ζήτηση εξακολουθεί να υπάρχει, πράγμα
που σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι στο σεξ “έχουν πολύ λιγότερη ελευθερία να
απορρίπτουν πελάτες που δεν θέλουμε να δούμε και πρέπει να αναλαμβάνουν
περισσότερα ρίσκα στη δουλειά τους για να αντισταθμίσουν την απώλεια
εισοδήματος”. Επιπροσθέτως, οι νόμοι που αποσκοπούν στην ποινικοποίηση των
τρίτων μερών “σπάνια κάνουν διάκριση μεταξύ της εξαναγκαστικής ή εκμεταλλευτικής
εμπλοκής τρίτων μερών και των πιο πρακτικών και υποστηρικτικών τρίτων μερών”,
θέτοντας σε κίνδυνο τα συστήματα υποστήριξης στα οποία βασίζονται οι εργαζόμενοι
στο σεξ.
Αποποινικοποίηση
Η αποποινικοποίηση ζητά την εγκατάλειψη των νόμων που απαγορεύουν την
πώληση, την αγορά, την οργάνωση και την προσέλκυση σεξουαλικών υπηρεσιών.
Πολλές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και υποστηρικτές των εργαζομένων
στο σεξ την αναγνωρίζουν ως την ασφαλέστερη νομική προσέγγιση για τη διατήρηση
της ασφάλειας των εργαζομένων και τη μείωση της εκμετάλλευσης.
Η ποινικοποίηση της σεξουαλικής εργασίας καθιστά “τους εργαζόμενους στο σεξ πιο
ευάλωτους στη βία κατά τη δουλειά και λιγότερο πιθανό να καταγγείλουν τη βία”,
δήλωσε η Αμερικανική Ένωση Πολιτικών Ελευθεριών (ACLU). Τους εμποδίζει να
“έχουν πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και σε άλλες κρίσιμες υπηρεσίες”,
ενώ περιθωριοποιεί περαιτέρω “μερικές από τις πιο ευάλωτες ομάδες της κοινωνίας,
όπως οι έγχρωμες τρανς γυναίκες και οι μετανάστες”. Η ACLU έχει ταχθεί υπέρ της
αποποινικοποίησης εδώ και δεκαετίες, λέγοντας ότι θα βοηθούσε “τους εργαζόμενους
στο σεξ να βγουν από το επικίνδυνο περιθώριο και να βγουν στο φως, όπου οι
άνθρωποι προστατεύονται – και όχι στοχοποιούνται – από το νόμο”.
Το περασμένο φθινόπωρο, η Ομάδα Εργασίας των Ηνωμένων Εθνών για τις
διακρίσεις κατά των γυναικών και των κοριτσιών δημοσίευσε μια έκθεση-ορόσημο
που ζητούσε την πλήρη αποποινικοποίηση της εθελοντικής σεξουαλικής εργασίας
ενηλίκων σε όλο τον κόσμο. Οι συστάσεις της έκθεσης για την ενίσχυση των
δικαιωμάτων των εργαζομένων στο σεξ ανέφεραν ότι “θα πρέπει να συμμετέχουν στη
δημιουργία των νομικών και πολιτικών πλαισίων που τους επηρεάζουν”, επειδή
“συχνά μένουν εκτός αυτής της διαδικασίας, αγνοούνται οι απόψεις τους ή
περιθωριοποιούνται με άλλο τρόπο”, δήλωσε η Carrie Eisert, σύμβουλος πολιτικής
της Διεθνούς Αμνηστίας.