Η ακραία ζέστη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, να
επηρεάσει την ψυχική υγεία και να επιδεινώσει το άσθμα. Και αυτές οι
αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες για τους
ηλικιωμένους: Τώρα, μια νέα μελέτη υποδεικνύει ότι η ακραία ζέστη θα
μπορούσε ακόμη και να μεταβάλει το DNA των ηλικιωμένων και να επιταχύνει
τη βιολογική γήρανση. Ένα ζευγάρι ερευνητών του Πανεπιστημίου της Νότιας
Καλιφόρνιας ανέλυσε δείγματα αίματος από περισσότερους από 3.600
ενήλικες άνω των 55 ετών. Η ανάλυσή τους διαπίστωσε ότι όσοι ζούσαν σε
γειτονιές με συχνές ζεστές ημέρες παρουσίαζαν ταχύτερη βιολογική γήρανση
από εκείνους που ζούσαν σε πιο δροσερές περιοχές.
Τα ευρήματά τους δημοσιεύθηκαν στα τέλη Φεβρουαρίου στο περιοδικό
Science Advances. “Πρόκειται για μία από τις πρώτες μελέτες μεγάλης
κλίμακας που συνδέουν τη μακροχρόνια έκθεση στη ζέστη με τη βιολογική
γήρανση στον άνθρωπο”, δηλώνει η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης
Eunyoung Choi στην Carissa Wong του New Scientist. Η ερευνητική ομάδα
επικεντρώθηκε στα “επιγενετικά ρολόγια” -μετρήσεις των χημικών
τροποποιήσεων στο DNA των ανθρώπων καθώς μεγαλώνουν- ως
υποκατάστατο της γήρανσης. Αν και οι επιστήμονες συζητούν αν αυτά είναι το
πιο ακριβές μέτρο της γήρανσης, οι δείκτες χρησιμοποιούνται συχνά για να
εκτιμηθεί “πόσο καλά λειτουργεί το σώμα σε μοριακό και κυτταρικό επίπεδο”,
λέει ο Choi στον Mohana Ravindranath στους New York Times.
Η βιολογική ηλικία ενός ατόμου μπορεί να μην ταυτίζεται πάντα με τη
χρονολογική του ηλικία -και μια υψηλότερη βιολογική ηλικία μπορεί να αυξήσει
τον κίνδυνο ασθενειών που σχετίζονται με τη γήρανση. Οι ερευνητές
διασταύρωσαν αυτά τα επιγενετικά ρολόγια με δεδομένα θερμοκρασίας από
όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τα έξι χρόνια πριν από τη συλλογή των
δειγμάτων αίματος σε μια μελέτη του 2016. Διαπίστωσαν ότι κάποιος που ζει
σε μια περιοχή με περισσότερες από 140 ημέρες ακραίας ζέστης ετησίως –
που ορίζονται ως ημέρες που ξεπερνούν τους 90 βαθμούς- μπορεί να γεράσει
έως και 14 μήνες γρηγορότερα από κάποιον που ζει σε μια πιο δροσερή
περιοχή με λιγότερες από δέκα ημέρες ακραίας ζέστης ετησίως.
Η μελέτη έλαβε υπόψη τη φυλή και την εθνικότητα, καθώς και τη σωματική
δραστηριότητα, την εκπαίδευση, το εισόδημα, το κάπνισμα, την παχυσαρκία
και την κατανάλωση αλκοόλ. “Δύο άνθρωποι που είχαν πανομοιότυπα
κοινωνικο-δημογραφικά χαρακτηριστικά και παρόμοιο τρόπο ζωής, μόνο και
μόνο επειδή ο ένας ζει σε ένα πιο ζεστό περιβάλλον, βιώνει πρόσθετη
βιολογική γήρανση”, λέει η Choi στην Julia Jacobo του ABC News. “Πρόκειται
για σημαντική, ενδεικτική εργασία”, λέει στους New York Times η Nancy
Krieger, επιδημιολόγος στη Σχολή Δημόσιας Υγείας T.H. Chan του Χάρβαρντ,
η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη. Πολλά από τα μέρη με τις πιο ακραίες
ημέρες καύσωνα “είναι επίσης μερικές από τις πολιτείες που έχουν τα
χειρότερα προφίλ υγείας”.
Όταν πρόκειται για ακραία ζέστη, οι ηλικιωμένοι κινδυνεύουν ιδιαίτερα, καθώς
η γήρανση μειώνει την ικανότητα του σώματος να ρυθμίζει τη θερμοκρασία
του. Ορισμένα φάρμακα που λαμβάνουν οι ηλικιωμένοι μπορούν επίσης να
επηρεάσουν την ανοχή τους στη ζέστη, γράφει ο Choi σε άρθρο του στο
Conversation. Αλλά η ζέστη δεν είναι απαραίτητα ο μόνος παράγοντας που
μπορεί να οδηγεί σε αρνητικά αποτελέσματα για την υγεία – και η μελέτη
διαπιστώνει μόνο μια σύνδεση μεταξύ της ακραίας ζέστης και της βιολογικής
ηλικίας, όχι μια αιτιώδη σχέση.
Η έρευνα δεν λαμβάνει επίσης υπόψη όλους τους τρόπους με τους οποίους οι
άνθρωποι μπορούν να προστατευτούν από τη ζέστη, όπως η χρήση
κλιματιστικών ή η παραμονή σε εσωτερικούς χώρους. “Αυτό που είναι σαφές,
ωστόσο, είναι ότι η ακραία ζέστη είναι κάτι περισσότερο από έναν άμεσο
κίνδυνο για την υγεία – μπορεί να επιταχύνει σιωπηρά τη διαδικασία
γήρανσης, με μακροπρόθεσμες συνέπειες για τη δημόσια υγεία”, γράφει η
Choi στο Conversation.