2025/06/02 at 4:59 ΜΜ 02/06/2025 newsroomΑφιέρωση
Στον κύριο Γεώργιο Τσούκαλη
Που με τη σιωπή του φωνάζει
Που με τα χέρια του επιστρέφει
Που με την παρουσία του υπενθυμίζει
τι σημαίνει να τιμάς τη μνήμη
Που δεν ζήτησε τίτλους
μα χάρισε δόξα
Που δεν έψαξε σκηνή
μα στάθηκε φως για μια ολόκληρη πατρίδα
Που κάθε φορά που κρατάει στα χέρια του μία αρχαιότητα
νιώθει κάτι που ούτε λέγεται
ούτε εξηγείται — μα διδάσκει
Γεώργιος Τσούκαλης – Ο αόρατος εθισμός στην αποκατάσταση του ανεκτίμητου
Με αφορμή έναν πρωινό καφέ στην Καισαριανή – 1/6/2025
«Κάθε φορά που κρατάω στα χέρια μου μία αρχαιότητα…
νιώθω κάτι.
Όχι απλώς δέος.
Μια ψυχική ανάταση.
Κάτι που ανεβαίνει μέσα μου αργά — και με σπάει.
Δεν μπορώ να το εξηγήσω.
Ούτε με λόγια. Ούτε με σκέψη.
Είναι σαν να ακούγεται ένα βραχνό πουλί μέσα μου.
Που κελαηδάει μόνο όταν ακουμπώ Ιστορία.
Και σωπαίνει — μόλις την αφήσω.»
Και κάπως έτσι ξεκίνησαν όλα.
Δεν ήταν δήλωση.
Δεν ειπώθηκε για να καταγραφεί.
Ειπώθηκε σιγανά, σχεδόν διστακτικά, σαν κάτι που μένει χρόνια μέσα σου και βρίσκει τελικά χώρο να ειπωθεί — όχι για να ακουστεί, αλλά για να γίνει κατανοητό από έναν άνθρωπο απέναντι.
Ο πρωινός καφές στην Καισαριανή εκείνη την πρώτη του Ιούνη δεν ήταν απλός.
Ήταν αποκάλυψη.
Όχι μιας ιστορίας — μα ενός ανθρώπου που ζει επί δεκαετίες σαν να οφείλει κάτι ανώτερο από αυτόν.
Ο Γεώργιος Τσούκαλης δεν προσποιείται τον φύλακα της Ιστορίας.
Είναι.
Χωρίς στολές. Χωρίς σπαθιά. Χωρίς ανάγκη να τον αποκαλέσεις ήρωα.
Κι όμως, μέσα από τα χέρια του έχουν περάσει περίπου 17.500 αρχαιότητες.
Αντικείμενα που κάποιοι είδαν σαν εμπόρευμα
κι εκείνος τα είδε σαν μνήμη
σαν αίμα του τόπου
σαν ψυχή που έπρεπε να επιστρέψει εκεί που ανήκει.
Και το πιο συγκλονιστικό·
Όλα αυτά με δική του χρηματοδότηση.
Χωρίς τίτλους
Χωρίς φανφάρες
Χωρίς τιμές και πλακέτες
Μόνο με εκείνη την εσωτερική πυξίδα που δεν χρειάζεται κοινό για να λειτουργεί.
Με πίστη, με ήθος, με επιμονή.
Κι έτσι, χωρίς ποτέ να το επιδιώξει,
διδάσκει.
Με τον δικό του, ξεχωριστό τρόπο.
Σαν δάσκαλος.
Ενός δασκάλου που λείπει στις μέρες μας.
Όχι εκείνος που ζητά να τον ακούσεις
Αλλά εκείνος που σε κάνει να θες να σωπάσεις.
Για να ακούσεις κάτι σπάνιο:
Τον ήχο της ευθύνης.
Τον ήχο της αλήθειας.
Τον ήχο της τιμής που δεν διεκδικείται
Αλλά χαρίζεται.
Ένας δάσκαλος που δεν χρειάζεται έδρα
Αλλά σου μαθαίνει
πώς να σέβεσαι
πώς να προσφέρεις
πώς να στέκεσαι απέναντι στο ανεκτίμητο
χωρίς να το θεωρείς δικό σου.
Και ενώ ο ίδιος δεν προβάλλεται, τον βρίσκει το φως.
Πρόσφατα, ο Γιώργος Τσούκαλης τιμήθηκε και εκτός συνόρων.
Ανάμεσα σε δεκάδες προσωπικότητες παγκόσμιας εμβέλειας,
ξεχώρισε για τη συμβολή του στη διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Σε διεθνές φεστιβάλ πολιτισμού στο Μεξικό,
ονομάστηκε ένας από τους καλύτερους του κόσμου στον τομέα του.
Χωρίς δική του αίτηση.
Χωρίς δικά του λόγια.
Μόνο με το αποτύπωμα που άφησε.
Περίπου 17.500 περιπτώσεις αρχαιοκαπηλίας.
Πίσω από τον αριθμό, ψυχές.
Όχι μόνο εκείνων που έβγαλαν στη μαύρη αγορά την Ιστορία,
αλλά και του ίδιου — που χρόνια τώρα στέκεται απέναντι στο σκοτάδι και το κοιτά κατάματα.
Πώς να αντέχει κανείς;
Πώς να επιμένει τόσα χρόνια χωρίς να κουράζεται
χωρίς να νιώθει πως ματαιοπονεί
χωρίς να δηλητηριάζεται από την αδικία;
Η απάντηση δεν είναι απλή.
Μα ίσως να κρύβεται στον ίδιο του τον ψυχικό κόσμο.
Για να αντέχεις να υπηρετείς κάτι που δεν βλέπει κανείς
πρέπει πρώτα να το βλέπεις εσύ καθαρά.
Και ο Γεώργιος Τσούκαλης φαίνεται πως δεν το είδε απλώς —
το ένιωσε, το πίστεψε, το αγκάλιασε.
Αυτό που κάνει δεν είναι απλώς αποστολή
είναι εσωτερικός μηχανισμός νοήματος.
Δεν εργάζεται για να αποδώσει ευθύνες
αλλά για να ξαναδώσει θέση στο ανεκτίμητο.
Δεν κυνηγά ενόχους
μα επαναφέρει αξίες.
Και ίσως εκεί να γεννήθηκε ο «αόρατος εθισμός» του.
Όχι από ανάγκη να σώσει
αλλά από την αδυναμία να αδιαφορήσει.
Όταν για χρόνια βυθίζεσαι στον βούρκο της αρπαγής,
του ψεύδους, του κέρδους
και επιλέγεις να μείνεις καθαρός,
τότε δεν είσαι απλώς ένας ερευνητής.
Είσαι ένας άνθρωπος με ισχυρό εσωτερικό πυρήνα.
Ένας άνθρωπος που μεταβολίζει τη φθορά σε αποστολή.
Και κάπως έτσι, φτάνει ως εμάς
όχι μόνο η πράξη του
αλλά και η ψυχή του.
Η κόπωση της αδικίας δεν τον λύγισε.
Η επανάληψη του εγκλήματος δεν τον πίκρανε.
Η έλλειψη στήριξης δεν τον απομάκρυνε.
Γιατί μέσα του — το είχε ήδη αποφασίσει.
Ό,τι είναι να σωθεί
θα σωθεί από εκείνον που το πονά.
Όχι από καθήκον.
Όχι από επάγγελμα.
Αλλά επειδή, χωρίς καλά-καλά να το καταλάβει,
του είχε γίνει αόρατος εθισμός.
Ένας εθισμός όχι στη δόξα
αλλά στη σωτηρία του ανεκτίμητου.
Στην αποκατάσταση όσων δεν έχουν φωνή
αλλά κουβαλούν αιώνες ιστορίας.
Με απόλυτο σεβασμό στο έργο σας
και με την καρδιά γεμάτη ευγνωμοσύνη
για όλα όσα επιστρέφετε σιωπηλά στην ψυχή αυτού του τόπου.
Στέφανος Σκουτέλας
M.Sc Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής